اثر خواب و محروميت از خواب بر پاسخ هاي كورتيزول و تستوسترون، شاخص هاي عملكرد توان بي‌ هوازي و غلظت لاكتات خون مردان فعال

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسي اثر محروميت از خواب بر پاسخ هاي كورتيزول و تستوسترون، شاخص هاي اجراي بي هوازي، خستگي و لاكتات خون در مردان فعال بود. به همين منظور 12 آزمودني مرد سالم و فعال رشته تربيت بدني با ميانگين سن 25/2±23، قد 1/1±5/174 و وزن 8/7±5/69 انتخاب و مورد پژوهش قرار گرفتند. مواد و روش ها: بي خوابي شامل يك شب بود كه از طريق مطالعه، بازي شطرنج، كار با كامپيوتر و... اعمال شد. كورتيزول و تستوسترون با استفاده از كيت هاي Liaison ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺸﻮر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن انجام گرفت. شاخص هاي عملكردي توان بي هوازي با استفاده از تست فوق بيشينه وينگيت و لاكتات خون با استفاده از دستگاه لاكتومتر در زمان هاي قبل از ناشتا، قبل و بلافاصله پس از تست بي هوازي و در نهايت 5 دقيقه پس از انجام تست مورد ازيابي قرار گرفتند. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون هاي تي زوجي وابسته و مستقل انجام شد. يافته هاي پژوهش: نتايج نشان داد فعاليت ورزشي بيشينه متعاقب يك شب بي خوابي نسبت به خواب موجب افزايش معنادار كورتيزول(P=0.03) و كاهش معنادار تستوسترون(P=0.01) مي شود ولي تغييرات معناداري در عملكرد توان بي هوازي و شاخص خستگي ايجاد نشد(P=0.06, 0.11, 0.21). لاكتات خون فقط در زمان بلافاصله بعد از تست وينگيت در مرحله خواب نسبت به بي خوابي كاهش معناداري را نشان داد(P=0.02) و در ديگر زمان هاي استراحت، قبل و 5 دقيقه بعد از انجام تست وينگيت تغييرات معناداري مشاهده نشد(P=0.061, 0.053, 0.26, 0.61). بحث و نتيجه گيري: در پژوهش حاضر نشان داده شد بي خوابي اثرات معناداري بر تغييرات هورموني كورتيزول و تستوسترون دارد ولي بر كاهش عملكرد بي هوازي و ايجاد خستگي اثر معناداري نداشت هر چند كه ميزان لاكتات بلافاصله پس از خواب و متعاقب فعاليت بي هوازي بيشينه نسبت به مرحله بي خوابي كاهش معناداري داشت اين تغييرات هورموني احتمالاً به دليل استرس و فشار رواني ناشي از بي خوابي و هم چنين به دليل فشار ناشي از فعاليت ورزشي مي باشد.