ارائه الگويي جديد براي عوامل شناختي فردي مؤثر بر خطاي انساني براساس روش ديمتل

زمينه و هدف: مهم ترين عامل جلوگيري از حوادث در نهادهاي مختلف از جمله صنايع گوناگون، تشخيص دلايل ايجاد نقص در سيستم و عوامل مربوط به آن پيش از وقوع رويدادهاي پيش بيني نشده است. خطاي انساني مهم ترين عامل بروز رويدادهاي ناخواسته به شمار مي آيد كه عوامل شناختي از علل اصلي وقوع آن هستند. اين مطالعه با هدف ايجاد الگويي جديد براي عوامل شناختي مؤثر بر خطاي انساني، بيان روابط ميان عوامل تشكيل دهنده آنها و شدت اثر روابط مذكور با استفاده از روش ديمتل طراحي و اجرا شد. روش كار: در مرحله اول پژوهش، مطالعه اي كيفي براي شناسايي و استخراج عوامل شناختيفردي مؤثر بر وقوع خطاي انساني در ميان كارگران صنايع مختلف انجام شد. سپس براي حصول اطمينان از جامعيت و صحت عوامل مذكور، نظرات متخصصان در اين زمينه به كار رفت. درنهايت تكنيك ديمتل براي يافتن روابط ميان عوامل شناختيفردي مؤثر بر وقوع خطاي انساني به كار گرفته و با استفاده از روابط مربوط، الگوي پيشنهادي مطالعه ارائه شد. يافته ها: پس از محاسبه D-R و D+R در ارتباط با تأثيرپذيري يا تأثيرگذاري عوامل، D-R براي عامل C۵ بيشترين مقدار و ۱/۲۱۳-و D+R براي همان عامل ۲/۲۹۴ به دست آمد. به علاوه در مطالعه حاضر، ارزش آستانه ۰/۰۸۷ بود. نتيجه گيري: در اين پژوهش، عوامل ناتواني در حل مسئله و تصميم گيري (C۵) و نداشتن قابليت پيش بيني خطرات احتمالي در محيط كار (C۹)، از نوع معلول و بقيه عوامل علت هستند. عامل C۵ بيشترين ارتباط را با ديگر عوامل دارد.