بررسي مفهوم سوژه و خشونت بر خود: مطالعه موردي دو فيلم «پرتقال كوكي» و «اينك آخرالزمان»

اهميت مفهوم سوژه در عصر روشنگري و ايمان به برتري خرد آدمي، در برهه هاي مختلف تاريخ دستخوش ترديدهاي متعدد شد. از جمله در پايان دهه شصت و دهه هفتاد در آمريكا با اوج گيري مناسبات قدرت در جامعه و نظريه هاي افرادي چون ميشل فوكو كه نقش محوري سوژه را به نفع وجود گفتمان ها تقليل دادند؛ شاهد خيزش جنبش هاي مدني اي هستيم كه خواستار آزادي اقليت ها و كاهش روابط مبتني بر اقتدار در جامعه هستند. به موازات آن در سينما نيز شاهد ساخت فيلم هايي در نقد اثرات خشونت بار ساختارها از جمله اثرات خشونت بار خود سينما در از بين بردن مفهوم سوژه ايم. در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي تحليلي، به واكنش سوژه در برابر اين خشونت ساختاري در دو فيلم دهه هفتاد آمريكا؛ پرتقال كوكي (1971) و اينك آخرالزمان (1979) پرداخته مي شود و اين فرضيه به اثبات مي رسد كه خود ويراني شخصيت هاي اصلي هر دو فيلم واكنشي در جهت باز پس گيري مفهوم سوژه و به دست آوردن قدرت اثرگذار و مركزمحورانه آن است.