تعامل مباني فقه و اخلاق در مساله پيوند اعضا

مقدمه: امروزه توسعه دانش پزشكي موجب طرح مسايلي مانند پيوند اعضاي بدن در حوزه مطالعات اسلامي شده است. بنابراين بررسي چنين مسايلي به دليل تبيين مشروعيت اخلاقي و شرعي آن اهميت خاصي دارد. اگرچه نظريات چندي توسط علماي علوم مختلف در اين زمينه ارايه شده اما جوانب مختلف مساله و پيچيدگي هاي خاص مربوط به آن موجب تعارض آراي آنها در اين زمينه شده است. مباني فقهي، اخلاقي و رويارويي اين مباني با يكديگر، موجب پيدايش مباني متفاوت و گاه متعارض در اين زمينه شده است. فقها با توجه به برخي مباني از جمله سلطنت و اقسام مالكيت، به جواز پيوند اعضا حكم داده اند. در مقابل، علماي اخلاق نيز با تمسك به مباني مانند امانت و مالكيت مطلق خداوند، قايل به عدم جواز تصرف انسان در اعضا و جوارح خود هستند. هدف پژوهش حاضر بررسي تعامل مباني فقه و اخلاق در مساله پيوند اعضا بود. نتيجه گيري: پيوند اعضا محصول علم جديد است و نتايج مطلوبي براي حيات انسان ها دارد. هر گونه مرزبندي بر اعمالي مانند پيوند اعضا از سوي فقه اسلامي يا شريعت ديگر اديان الهي، مبني بر حفظ حقوق اخلاقي انسان ها است. درباره تشخيص اين موضوع كه پيوند عضو در چه صورتي حق افراد را پايمال نمي كند، اختلافاتي ميان فقها و علماي دين وجود دارد، اما نفس وجود مرزبندي ها براي تداوم حيات اخلاقي ضروري است. در مجموع به كارگيري عمل پيوند اعضا با رعايت اصل مصلحت و ضرورت و با توجه به مباني مانند سلطنت و امانت مشروع و مجاز است.