اثر منابع مختلف كودهاي شيميايي و آلي بر برخي مولفه‌هاي فيزيولوژيك ارقام مختلف برنج (Oryza sativa L.) در شرايط تنش خشكي

به‌منظور بررسي اثر منابع مختلف كودهاي شيميايي و آلي بر برخي مولفه‌هاي فيزيولوژيك ارقام مختلف برنج در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي شهرستان ساري در سال 1395 انجام شد. سه سطح تنش شامل تنش خشكي در شروع مرحله پنجه‌زني، تنش خشكي در مرحله خوشه‌دهي كامل و شاهد (عدم تنش) به عنوان عامل اصلي و چهار منبع كودي شامل ورمي‌كمپوست، كمپوست آزولا، اسيد هيوميك و كود شيميايي N.P.K به همراه دو رقم طارم محلي و شيرودي به صورت فاكتوريل به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه تفاوت آماري معني‌داري بين ارقام طارم محلي و شيرودي از نظر عملكرد در سطوح تنش خشكي و منابع مختلف كودي وجود داشت. بيش‌ترين عملكرد شلتوك براي ارقام شيرودي و طارم محلي (به‌ترتيب برابر با 6577 و 3776 كيلوگرم در هكتار) در شرايط آبياري رايج حاصل شد و با اعمال تنش از ميزان عملكردها كاسته شد، به‌ويژه با اعمال تنش خشكي در مرحله خوشه‌دهي كه ميزان عملكرد ارقام شيرودي و طارم محلي به‌ترتيب حدود 17.6 و 2.9 درصد كاهش يافت. مصرف اسيد هيوميك، كمپوست آزولا و ورمي‌كمپوست به‌ترتيب منجر به افزايش 17.3، 13.7 و 8.8 درصدي عملكرد دانه براي رقم شيرودي و افزايش 7.9، 3.8 و 2.6 درصدي عملكرد براي رقم طارم محلي در شرايط تنش خشكي در مرحله پنجه‌زني در مقايسه با كود شيميايي N.P.K گرديد. بيش‌ترين مقدار قندهاي كل و احيا (به‌ترتيب برابر با 147.3 و 289.4 ميلي‌گرم بر گرم) در شرايط تنش خشكي در مرحله آغاز پنجه‌زني با مصرف اسيد هيوميك براي رقم شيرودي به‌دست آمد. بنابراين با توجه به نتايج اين تحقيق، كاربرد اسيد هيوميك جهت حصول حداكثري عملكرد دانه ارقام برنج مورد مطالعه در شرايط تنش خشكي مناسب مي‌باشد.