عنوان مقاله :
دفاع مشروع بازدارنده از منظر حقوق بينالملل اسلامي
پديد آورندگان :
حقيقت پور ، حسين دانشگاه يزد
كليدواژه :
دفاع مشروع بازدارنده , دفاع پيش دستانه , دفاع پيشگيرانه , جهاد , حقوق بين الملل , حقوق جنگ
چكيده فارسي :
در حقوق معاهدات بينالمللي ، بر اساس ماده 51 منشور ملل متحد، اقدام مسلحانه فردي عليه كشورها تنها در قالب «دفاع مشروع» جايز شمرده ميشود. يكي از مهمترين بسترهاي اختلاف نظر درباره دفاع مشروع، شمول آن نسبت به دفاع بازدارنده در حملات قريبالوقوع است كه با عنوان «دفاع پيشدستانه» ياد ميشود. بسياري از حقوقدانان به استناد ضرورت آن را ميپذيرند، اما اغلب آنان با تفسير واقعنگرانه تلاش ميكنند اين شمول را انكار كنند تا از پيامدهاي خطرناك سوء استفاده از آن بكاهند. نوشتار حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحليلي – توصيفي از طريق منابع كتابخانهاي، استراتژي اسلام را در اين مسئله به دست دهد. يافتهها حاكي است منابع معتبر اسلامي پيشدستي در دفاع در برابر حملات فوري را تأييد ميكند، اما از آنجا كه روشهاي جنگي در حوزه منطقه الفراغ قرار ميگيرد، اين امكان وجود دارد كه حاكم اسلامي بر اساس مصالح مقتضي درباره آن تصميم اخذ كند. رهبري حكومت اسلامي اين اختيار را دارد كه در صورت اجماع جهاني در تفسير مضيق دفاع، و يا شكلگيري عرف بينالمللي در اين باره، از دفاع پيشدستانه صرف نظر كند. اين تاكتيك مانعي در برابر حاميان تجاوز است و در سنت معصومان نيز تأييد شده است.