بررسي معنا در سوره يوسف و نمود آن در نگاره‌هاي ايراني با رويكرد دلالت‌هاي صريح و ضمني

سوره يوسف(ع) يكي از عالي‌ترين نمودهاي تصويرپردازي در ميان داستان‌هاي قرآني است. اين سوره داراي چنان جوهري است كه باعث شده مفسران و هنرمندان آن را در قاب واژگان و قاب تصاوير به نمايش درآورند و دريچه‌اي، نو پيش روي مخاطب بگشايند. هدف اصلي اين پژوهش، يافتن ساختار تشكيل دهنده دو متن نوشتاري و تصويري اين قصه است، كه هم‌ديگر را در تركيب بندي منسجم، تقويت كرده‌اند. اما در اين جستار با اين پرسش‌ها روبه رو مي‌شويم: 1) چگونه مولفه‌هاي تصويري سوره حضرت يوسف(ع) در تفاسير و نگاره‌ها بازنمايي شده‌اند؟ 2) چگونه دلالت‌هاي صريح و ضمني از سوره يوسف(ع) در تفاسير و نگاره‌هاي ايراني به كار برده شده‌اند؟ براي اين منظور، با بهره گيري از روش توصيفي تحليلي در ابتدا، تصاويري را كه منطبق بر آيات بودند از بين نگاره‌هاي موجود در موزه‌ها انتخاب شد و در گام دوم، مولفه‌هاي تصويري سوره يوسف(ع) را در تفاسير با نگاره‌ها تطبيق داده شد و بر اساس دلالت‌هاي صريح و ضمني مورد تحليل قرار گرفت. نگارگر با توجه به رمزگان تجسمي، سعي دارد تا در گام نخست، مخاطب را با داستان آشنا كند؛ و در لايه‌هاي پنهان، معناهاي عميق تري از آيات را تصوير نمايد. بررسي‌ها نشانگر اين مطلب هستند كه نگارگر با انتقال اين مولفه‌ها از متن نوشتاري به متن تصويري و با استفاده از رمزگان تجسمي سعي در انتقال معاني و مفاهيم موجود در آيات و تفاسير را دارد.