آسيب‌شناسي مشاركت مردمي در نوسازي و بهسازي بافت محله آبكوه شهر مشهد

گذر زمان و تجربيات به دست آمده از اقدامات مختلف بهسازي و نوسازي در شهرها و كشورهاي مختلف، نشان داده است كه روند بهسازي و نوسازي بدون مشاركت مردمي و عدم مداخله آنان، نمي تواند به نتيجه مطلوب بيانجامد و ضروري است در اين امر، مشاركت مردمي و نقش و جايگاه آنان در فرآيندهاي مربوطه، مدنظر قرار گيرد. در اين پژوهش، براي بررسي موضوع مشاركت مردم در بهسازي و نوسازي بافت محله آبكوه كلان شهر مشهد، و شناخت واقع بينانه از وضعيت موجود، از تكنيك سوات و شناسايي نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهديدهاي مشاركت مردمي، استفاده گرديد. اطلاعات از طريق سؤالات باز و از طريق مصاحبه با 20 نفر از كارشناسان و خبرگان، گردآوري گرديده است. نتايج بررسي نشان داد كه گرچه در اين محله، فرصت هاي زيادي همچون »موافقت با اجراي طرح در محله در صورت مشاركت مردمي «، »بالا بودن مشاركت غيررسمي در محله (فعاليت شوراي محله، سطح بالاي مشاركت در امور مذهبي و خيريه و ...)، »وجود حس مشاركت در درون محله «، »تعلق مكاني جمعيت ساكن و تمايل به ادامه سكونت در محله « و »توجه به رويكرد مشاركت مردمي در طرح تهيه شده « و ... وجود دارد، اما در كنار آن، نقطه ضعف هاي مختلف موجود در محله مانند »عدم تدوين سازوكار و شيوه هاي مناسب و نهادهاي مشاركتي «، »تعدد سازمان هاي متولي موضوع (آستان قدس، سازمان اوقاف، شهرداري و ...) و نبودن مديريت يكپارچه در اجراي طرح «، »مشكلات مالي خانوارها در محدوده و پايين بودن سطح درآمدها «، »عدم اعتماد به مسئولين و احساس ترس از مشاركت رسمي « و »عدم حمايت دولتي و قانوني از تشكل ها و شوراهاي محلي « و غيره سبب شده است كه نتيجه مطلوب در اين زمينه حاصل نگردد. در اين راستا، راهبردهاي مختلفي جهت افزايش مشاركت مردم در طرح ارائه گرديده است. لازم است مديران و مسئولين طرح، به مشاركت واقعي ساكنان توجه بيشتري نمايند و متناسب با شرايط و ويژگي هاي ساكنان بافت، سازوكارها و الزامات مشاركت مردمي را در اجراي طرح فراهم آورند.