مدل‌سازي فرسايش خاك و توليد رسوب با سه مدل WEPP، EPM و Fournier در محيط GIS (مطالعه موردي: حوضه آبخيز سولاچاي- اردبيل)

آب وخاك، پايه و اساس حيات بشر به شمار مي آيند. امروزه فرسايش خاك اين منابع باارزش و در نتيجه حيات بشر را تهديد مي كند؛ بنابراين ارزيابي فرسايش خاك و كنترل آن امري ضروري مي باشد. براي بررسي كمّي و كيفي فرسايش خاك مدل هاي زيادي ارائه شده است كه در اين پژوهش هدف برآورد فرسايش و رسوب حوضه آبخيز سولاچاي با استفاده از سه مدل WEPP، EPM و Fournier و تكنيك GIS مي باشد. به طور كلي، روش كار در مدل WEPP[1] به اين صورت بود كه فايل مربوط به هريك از پارامترهاي مدل ساخته و وارد نرم افزار شد. در مدل EPMنيز ابتدا نقشه ضرايب تهيه و سپس با توجه به اين ضرايب نقشه شدت فرسايش تهيه شد. در مدل Fournier نيز عوامل موردنياز مدل محاسبه و در روابط مربوط به آن جايگذاري شد، درنهايت مقدار رسوب با سه مدل فوق برآورد گرديد. مقدار رسوب مشاهده اي نيز با استفاده از گراديان دبي و رسوب به دست آمد. مدل WEPP داراي سه روش دامنه، حوضه آبخيز و مسيرهاي جريان مي باشد كه مقدار رسوب ويژه با هر يك از اين سه روش به ترتيب 213/0، 178/0 و 785/0 و با مدل هاي EPM و Fournier نيز به ترتيب 033/0 و 02/1 تن در هكتار در سال برآورد گرديد. همچنين مقدار رسوب مشاهده اي نيز 241/0 تن در هكتار در سال محاسبه شد. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه مدل WEPP نسبت به دو مدل ديگر از كارايي بهتري در برآورد فرسايش و رسوب حوضه آبخيز سولاچاي برخوردار است.