اثر جفت‌گيري و سن افراد ماده بر ويژگي‌هاي توليدمثلي Psix saccharicola (Hymenoptera: Scelionidae) پارازيتوييد تخم سن‌هاي‌ سبز پسته

Influence of female mating and age on reproduction attributes of Psix saccharicola (Hymenoptera: Scelionidae), egg parasitoid of pistachio green-stink bugs

زنبورهاي ريزجثه‌ي پارازيتوييد تخم كه جايگاه مهمي در كنترل زيستي آفات دارند، در اكوسيستمي پويا به كاوش تخم‌هاي كوچك ميزبان مي‌پردازند. با توجه به محدوديت طول عمر، دسترسي به ميزبان در زمان كوتاه يك اصل مهم در موفقيت توليدمثلي محسوب مي‌گردد. طول عمر و ويژگي‌هاي توليدمثلي زنبور پارازيتوييد تخم (Psix saccharicola (Mani) (Hymenoptera: Scelionidae در گروه‌هاي سني 1، 9، 18، 27 و 36 روز و در دو وضعيت فيزيولوژيك جفت‌گيري نموده و باكره با پرورش روي تخمهاي سن سبز يكدست پسته، (Acrosternum arabicun (Hem.:Pentatomidae تعيين شد. افزايش سن زنبور ماده باعث كاهش تدريجي بارآوري شد، ولي جفت‌گيري بر طول عمر مادهها اثر قابل توجهي نداشت. جفت‌گيري افراد ماده منجر به تحريك اندام‌هاي توليدمثلي و افزايش توليد نتاج در طولاني‌ مدت شده است. بقاي كل نتاج و نسبت جنسي نتاج همراه با افزايش سن مادران، كاهش يافت. با توجه به نتايج اين پژوهش، دسترسي بهينه به ميزبان براي P. saccharicola، قبل از 27 روزگي پيشنهاد مي‌شود. بنابراين، براي افزايش كارايي عامل كنترل بيولوژيك، توجه به سن پارازيتوييدهاي ماده به منظور پرورش و رهاسازي انبوه و همچنين تعيين دوره‌هاي رهاسازي تلقيحي، اهميت زيادي دارد.

Hymenopteran tiny egg parasitoids, as important agents in biological control of pest, attack small host eggs in a dynamic ecosystem. Considering limit adult longevity, access to the host in short-term is essential to gain reproduction success. Longevity and reproduction attributes of egg parasitoid Psix saccharicola (Mani) (Hymenoptera: Scelionidae) was determined in two physiological status, mated and virgin, depended to age 1-, 9-, 18-, 27- and 36-days old. Mating of females had no distinct effect on longevity, although aging caused a consecutive decline in fecundity of all females. Moreover, mating trigger females reproduction system to produce more progeny in the long-term. Survival of progeny and progeny sex ratio produced by mated females decreased depending to mothers aging. The results revealed that the optimum host access for females is before 27-days old. Therefore, female age is important for biological control efforts such as mass rearing, inundation and also a determination of inoculation rhythms.