ميزان‌سنجي تاثير عنصر رقابت بر جنگ‌هاي نيابتي ايران و عربستان

عربستان سعودي، جمهوري اسلامي ايران را منبع اصلي بي ثباتي در منطقه مي داند و بر اين باور است ايران در پي ايجاد هلال شيعه براي تسلط بر اعراب سني منطقه است. اين دو كشور به ويژه پس از انقلاب اسلامي همواره به عنوان دو رقيب در منطقه خليج فارس نقش آفريني كرده اند كه رقابت ايدئولوژيك محور اصلي رقابت آنها در حوزه هاي ژئوپوليتيك، ژئواستراتژيك و ژئواكونوميك به شمار مي رود. روابط عربستان و ايران به دليل تحولات سياسي مهم در خاورميانه در سال هاي اخير پرتنش شده است. سقوط صدام براي عربستان به منزله پايان سلطه سني ها بر عراق و قدرت يابي شيعيان و ارتقا جايگاه منطقه اي ايران در منطقه بود. ارتقا جايگاه منطقه اي ايران پس از تحولات انقلابي جهان عرب و توافق هسته اي ايران نيز سبب شده رهبران عربستان به اين درك از تهديد برسند كه قدرت و نفوذ منطقه اي ج. ا. ايران افزايش يافته و توازن قدرت منطقه اي در حال تغيير به نفع ج. ا. ايران است. پس از تبديل تحولات انقلابي جهان عرب به جنگ هاي داخلي، حوزه هاي رقابت و تقابل ايران و عربستان از لبنان و فلسطين به سوريه، عراق، بحرين و يمن كشيده شد. به گونه اي كه اين حوزه ها، به ميدان جنگ نيابتي اين دو رقيب منطقه اي و ايدئولوژيك تبديل شده اند. در اين مقاله تلاش شده است ضمن بررسي نظري اتحاد و مفهوم جنگ نيابتي، به بررسي فراز و فرودهاي روابط ايران و عربستان و ابعاد رقابت هاي منطقه اي اين دو كشور پرداخته شود. سئوال اصلي مقاله اين است كه رقابت هاي منطقه اي ايران و عربستان چه تاثيري بر جنگ هاي نيابتي اين دو كشور داشته است؟ در پاسخ اين فرضيه مطرح است كه رقابت منطقه اي ايران و عربستان در حوزه هاي ايدئولوژيك، ژئوپوليتيك، ژئواستراتژيك و ژئواكونوميك سبب بروز جنگ هاي نيابتي ميان اين دو كشور شده است.