شكاف تكنولوژي و تأثير سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر بهره-وري كل عوامل توليد (مطالعه موردي: صنعت ايران)

در شرايطي كه شكاف تكنولوژي ميان كشورها اندك است، سرمايه گذاري مستقيم خارجي به واسطه انتقال تكنولوژي، اثرات معنادارتري بر بهبود بهره وري كل عوامل توليد دارد. در اين مطالعه، با لحاظ شكاف تكنولوژي، اثر سرمايه گذاري مستقيم خارجي كشور منتخب OECD بر بهره وري كل عوامل توليد(TFP) در 8 زيربخش صنعت اقتصاد ايران در دوره زماني 93-1380 بررسي مي شود. در گام نخست، تابع توليد با رويكرد ARDL برآورد و مقادير TFP استخراج شد. سپس شكاف تكنولوژي معادل با نسبت TFP كشور خارجي به داخلي محاسبه و در نهايت، با برآورد يك الگوي رگرسيون آستانه اي، ملاحظه مي شود كه هر چه شكاف تكنولوژي بين كشورهاي فرستنده و گيرنده سرمايه كمتر باشد، اثر FDI بر TFP در بخش صنعت نيز بيشتر مي شود و با افزايش شكاف تكنولوژي، اثر مثبت سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر بهره وري زيربخش هاي صنعت، كاهش مي يابد. همچنين تخمين ضرايب متغيرهاي مستقل از رژيم، نتايج جالبي در تضاد با انتظارات تئوريك را در مورد بهره وري بخش صنعت نشان مي دهد. ضرايب متغيرهاي تحقيق و توسعه و سرمايه انساني، فاقد معناداري تشخيص داده مي شوند كه اين عدم معناداري، مي تواند با كيفيت پايين سرمايه انساني، تخصيص نامناسب مخارج مربوط به فعاليت هاي تحقيق و توسعه و تحريم هاي اقتصادي كه موجبات افزايش نااطميناني شده و بر وضعيت ركودي دامن مي زند، توجيه شود. تقويت سرمايه انساني در بخش صنعت، از طريق آموزش حين كار يا تشويق به شركت در دوره هاي آموزشي خارج از كشور جهت بهره مندي از دانش روز، مي تواند به عنوان مهمترين توصيه سياستي براي كاهش شكاف تكنولوژيكي و در نتيجه، بهبود جذب FDI معرفي شود.