برآورد تمركز فضايي صنعت و عوامل مؤثر بر آن در بين استان‌هاي ايران

اين پژوهش به بررسي توزيع فضايي فعاليت هاي صنعتي و عوامل مؤثر در شكل گيري چنين توزيعي مي پردازد. به منظور اندازه گيري توزيع فضايي صنعت، از شاخص تمركز فضايي اليسون و گليسر (EG) استفاده شده و اين شاخص برحسب متغير ارزش افزوده براي 30 استان كشور و براي دوره 1392-1385 محاسبه شده است. همچنين براي برآورد اثر عوامل مؤثر بر ميزان تمركز فضايي فوق از مدل پانل ديتاي فضايي استفاده شده است. نتايج محاسبات اين مطالعه نشان مي دهد كه توزيع فعاليت هاي صنعتي در بين استان هاي ايران، شديداً نابرابر است. بطوريكه استان هاي آذربايجان شرقي، مركزي، قزوين و تهران با مقادير شاخص 0/03، 0/04، 0/05و 0/06 به ترتيب صنعتي ترين و استان هاي بوشهر، هرمزگان و ايلام نيز به ترتيب با مقادير 0/68، 0/28 و 0/26 كمترين صنعت را در خود دارند. نتايج حاصل از برآورد مدل نيز نشان مي دهد كه وابستگي فضايي بين استان ها، معادل 0/31 است. بازدهي فزاينده نسبت به مقياس و هزينه هاي حمل و نقل، هر يك با ضرايب 0/07 و 0/001 بر روي توزيع فضايي صنعت مؤثر هستند