كارآيي تمثيل در حوزة توحيد

The efficiency of allegory in the realm of monotheism

يكي از اهداف به كار بردن تمثيل در كلام القاي انديشه هاي ديني، صوفيانه و اخلاقي است. بنابراين متون صوفيه مشحون از انواع تمثيل هاست. صوفيه اگرچه براي بيان مفاهيم و موضوعات ديني از تمثيل بهره گرفته اند؛ اما بنا بر برخي تعاريف كه از برخي از اصطلاحات ديني به دست داده اند از اين عنصر زباني كارآمد بهره نبرده اند. يكي از اين اصطلاحات كه تقريبا در هر متن عرفاني از آن صحبت به ميان آمده، توحيد است. چون صوفيه توحيد را در عدم تشبيه و تمثيل خداوند به چيزي تعريف كرده اند، هيچ گاه براي تعريف و تبيين اين اصطلاح از تمثيل بهره نبرده اند. مولفان گفتار حاضر در پي آن بوده اند كه نظرات متصوفه را درباره تمثيل به روش تحليلي و توصيفي بيان كنيم. از اينرو به سراغ آثار بزرگان اين طريقت يعني قشيري، محمد غزالي، عين القضات همداني، سهروردي و روزبهان بقلي رفته اند تا بدانند آنها تا چه اندازه با به كار گرفتن تمثيل موافق بوده اند. آنها گاه تمثيل را ضروري و گاه مخالف يقين دانسته اند.

One of the purposes of applying allegory in words is induction of religious, mystical and moral thoughts. So, the Sufis texts are full of all kinds of allegories. The Sufis, although, have benefited from allegories to express religious concepts and issues, but according to some definitions of some religious, they haven't used this efficient linguistic element. One of the terms, which is used in almost every mystical test, is monotheism. Because the Sufis have defined monotheism in the non-analogy and lack of allegory of God to something, they have never used allegory to define and explain this term. The authors of present speech have sought to express the views of Sufis on allegory analytically and descriptively. Therefore, they have gone to the great works of this way means Ghashiri, Mohammad Ghazali, Eyn Al Ghozat Hamdani, Suhrawardi, and Roozbehan Bagli to know how much they have agreed to iuse the allegory. They sometimes make allegory necessary and sometimes contrary to certainty.