نقد و بررسي گزارش مطالعات كارآزمايي كنترل شده تصادفي در نشريات پرستاري

مقدمه: مطالعات كارآزمايي كنترل شده تصادفي، بهترين شواهد را براي ارزيابي و اثربخشي مداخلات پرستاري فراهم مي كنند. عملكرد مبتني بر شواهد، هدف غايي حرفه پرستاري است و نيازمند تلفيق بهترين مدارك پژوهشي براي ارائه مراقبت هاي با كيفيت است. اين مطالعه توصيفي مقطعي با هدف تعيين كيفيت روش شناسي گزارش مطالعات كارآزمايي كنترل شده تصادفي در نشريات پرستاري فارسي و انگليسي زبان داخل كشور با سيستم نمره دهي كيفي اكسفورد يا مقياس جداد Jadad انجام گرديد. روش: جستجوي مقالات كارآزمايي كنترل شده تصادفي در پرستاري نمايه شده در پايگاه هاي اطلاعاتي Magiran, SID Irandoc, Iranmedex, و Google Scholar با كليد واژه هاي فارسي و انگليسي كارآزمايي كنترل شده تصادفي، كارآزمايي باليني در تركيب با واژه پرستاري انجام شد. پس از اعمال معيارهاي ورود و حذف مقالات تكراري و غير مرتبط، در نهايت 42 مقاله براي نقد و بررسي باقي ماند كه با سيستم نمره دهي كيفي اكسفورد يا مقياس Jadad مورد ارزيابي قرار گرفتند. يافته ها: ميانگين ارزيابي كيفي روش شناسي مقالات منتخب بر اساس سه سوال مستقيم كنترل تورش در مقياس Jadad، 1/07±1/38 محاسبه شد (حداقل ميانگين مطلوب 3 امتياز است). از تعداد 42 مقاله منتخب، تنها 31 درصد از مقالات از روش تخصيص تصادفي نمونه ها با روش كم تورش استفاده كردند، 9/6 درصد از مقالات نيز براي نمونه گيري از روش هاي دو سويه و يك سويه كور استفاده كردند. فقط در 7/1 درصد از مقالات ريزش نمونه هاي مطالعه ذكر شده بود. نتيجه گيري: با توجه به نقش بسيار مهم مطالعات كارآزمايي كنترل شده تصادفي در عملكرد مبتني بر شواهد در پرستاري، هرگونه ضعف در روش شناسي و يا گزارش ناكافي اين مطالعات مي تواند منجر به نتيجه گيري غلط و تورش گردد. با توجه به نتايج اين مطالعه نياز به بهبود كيفيت گزارش دهي بخش روش شناسي مطالعات كارآزمايي كنترل شده تصادفي و ثبت گزارشات صحيح و كافي اين نوع از مطالعات در رشته پرستاري در نشريات فارسي و انگليسي زبان علمي پژوهشي بيش از قبل احساس مي شود.