بررسي و تحليل مولفه هاي هويت ملي جغرافيايي و فرهنگي در شاهنامه فردوسي با رويكرد به شخصيت رستم

Investigation and Analysis of Components of Geographical-Cultural Identity in Ferdowsi's Shahnameh With an approach to Rustam's personality

شاهنامه فردوسي به دليل بازآفريني هويت ملي از اهميت ويژه اي برخوردار است. فرزانه طوس با تكيه بر عناصر و مفاهيم هويت ساز، نقش محوري در پيوند دادن ايرانيان با پيشينه غني فرهنگي خود داشته است. رستم يكي از شخصيت هاي برجسته است كه فردوسي با تكيه بر ويژگي هاي جسماني و معنوي او، بخش عمده اي از آراء هويت ساز خود را تبيين كرده است. در اين پژوهش، با روش توصيفي -تحليلي و استناد به منابع كتابخانه اي، مولفه هاي هويت ملي جغرافيايي و فرهنگي كه فردوسي از طريق به كارگيري شخصيت رستم در شاهنامه به مخاطبان خود انتقال داده، بررسي شده است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه رستم به عنوان مهم ترين شخصيت شاهنامه در پيشبرد اهداف ملي گرايانه فردوسي و ايجاد نوعي هويت خواهي ايراني بسيار موثر بوده است. فردوسي، مفاهيم هويت ساز جغرافيايي همچون: ترسيم محدوده جغرافيايي كشور ايران؛ نگرش مثبت و تعلق خاطر نسبت به آب و خاك؛ نگرش نسبت به جايگاه سرزمين ايران در سطح جهان و مرجع دانستن آن؛ آمادگي براي دفاع از آب و خاك در زمان خطر و تعرض به آن؛ علاقه مندي به يكپارچگي سرزمين در آينده و نيز، مفاهيم هويت ساز فرهنگي همچون: تربيت فرزند و احترام به ميراث گذشتگان را با خلق رستم و بهره مندي از ظرفيت هاي رويدادهايي كه اين شخصيت تجربه كرده، در شاهنامه بازتاب داده و با مخاطبان خود به اشتراك گذاشته است.

Ferdowsi's Shahnameh is of particular importance because of the reproduction of national identity. Ferdowsi, based on identity and identity concepts, has played a pivotal role in connecting Iranians with their rich cultural background. Rustam's character is one of the most prominent elements that Ferdowsi has reflected and explained through his physical and spiritual qualities. In this research, using descriptive-analytical method and reference to library resources, the components of the geographical and cultural national identity which Ferdowsi has transmitted to his audience through the use of Rustam's character in Shahnameh. The results of the research show that Rustam has been effective as the most important character of Shahnameh in advancing Ferdowsi's nationalistic goals and creating a kind of Iranian identity. Ferdowsi, geographic identity identifiers such as: Drawing the geographical scope of the Iranian nation; Positive attitude towards water and soil; Attitude towards the status of Iran's land world in the world; Reference to it; Preparation for the defense of water and soil at a time of danger; Invasion of it; interest in the integrity of the land in the future; and, the cultural identity of the child as well as respect for the legacy of the past by creating Rustam and taking advantage of the capacities of the events experienced by this person, reflected in the Shahnameh and with the audience Has shared it.