تأثير تمرين تناوبي با شدت بالا بر سطوح سرمي آيرزين و هورمون رشد فيبروبلاستي 21 (FGF-21) و مقاومت به انسولين در رت‌هاي نر چاق

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسي آثار تمرينات ورزشي تناوبي با شدت بالا (HIIT) و تداومي با شدت متوسط (MICT) بر آيرزين، فاكتور رشد فيبروبلاستي-21 (FGF-21) و مقاومت به انسولين در رت هاي نر چاق بود. مواد و روش ها: 40 سر رت نر در دو گروه به مدت 10 هفته تحت رژيم غذايي پرچرب (32 سر) و رژيم غذايي استاندارد (8 سر) قرار گرفتند. پس از القاء چاقي، 8 سر رت از گروه رژيم غذايي پرچرب (O) و 8 سر رت گروه رژيم غذايي استاندارد (C) قرباني شده و ساير رت هاي چاق به طور تصادفي به 3 گروه شاهد چاق (OC)، تمرين تداومي با شدت متوسط (MICT) و تمرين تناوبي با شدت بالا (HIIT) تقسيم شدند. پروتكل HIIT شامل 10 مرحله فعاليت 4 دقيقه اي با شدت معادل 85 تا 90 درصد VO2max و با دوره هاي استراحتي فعال 2 دقيقه اي بود و پروتكل MICT با شدت معادل 65 تا 70 درصد VO2maxبا مسافت طي شده همسان با پروتكل HIIT بود كه هر دو پروتكل به مدت 12 هفته و 5 جلسه در هر هفته اجرا شدند. نمونه هاي سرمي در دو مرحله (قبل و بعد از اعمال پروتكل هاي تمريني) براي اندازه گيري سطوح سرمي آيرزين، FGF-21، انسولين و گلوكز به روش الايزا جمع آوري شد. يافته ها: در گروه HIIT نسبت به گروه OC سطوح سرمي آيرزين (0.93±6.43 نانوگرم در ميلي ليتر در مقابل 0.61±4.61 نانوگرم در ميلي ليتر، 0.003=P) وFGF21 (206.5±1658 نانوگرم در ليتر در برابر 125.97±1093 نانوگرم در ليتر، 0.007=P) به صورت معني داري افزايش يافت. در حالي كه MICT اثرات معني داري بر دو هورمون آيرزين و FGF-21 نداشت (به ترتيب P=1/00، P=0/29). هم چنين در هر دو گروه HIIT وMICT نسبت به گروه OC سطوح سرمي گلوكز (HIIT: 4.07 ±111.16 ميلي گرم در دسي ليتر، MICT: 1.37 ±117.5 ميلي گرم در دسي ليتر در برابر 13.21±154.66 ميلي گرم در دسي ليتر، به ترتيب 0.001=P، 0.001=P) و شاخص مقاومت به انسولين (HIIT: 0.20 ±1.96، MICT: 0.46±2.53 در برابر 0.54±3.89، به ترتيب P=0/001، P=0/001) به صورت معني داري كاهش يافتند؛ اما كاهش انسولين سرم (0.15 ±1.49 نانوگرم در ميلي ليتر در برابر 0.43±2.14 نانوگرم در ميلي ليتر، 0.018=P) تنها در گروه HIIT معني دار بود. نتيجه گيري: به نظر مي رسد كه هر دو پروتكل تمريني HIIT و MICT منجر به بهبود مقاومت به انسولين در رت هاي چاق مي شوند. با اين حال افزايش آيرزين و FGF-21 سرمي تنها در گروه HIIT قابل توجه بود كه نشان مي دهد شدت فعاليت ورزشي نقش مهمي در تنظيم ترشح اين هورمون ها دارد.