سنگ‌ شناسي، زمين ‌شيمي و خاستگاه دايك هاي داسيتوييدي ميرآباد جنوب زاهدان (جنوب ‌خاوري ايران)

(Petrology, geochemistry and origin of Mirabad dacitoid dykes, south of Zahedan (Southeast of Iran

دايك‌هاي داسيتوييدي ميرآباد، در استان سيستان و بلوچستان، در پهنة جوش‌خوردة سيستان و جنوب شهر زاهدان، در نزديكي روستاي ميرآباد برونزد دارند. سنگ ميزبان اين دايك‌ها مجموعه‌هاي فليشي ائوسن و آميزة رنگين افيوليتي كرتاسه است. تركيب سنگ‌شناختي اين دايك‌ها بيشتر داسيتوييدي است و از كاني‌هاي پلاژيوكلاز، كوارتز، هورنبلند و بيوتيت ساخته شده‌اند. بافت غالب اين سنگ‌ها پورفيري است. اين دايك‌ها مرز مشخصي با سنگ‌هاي ميزبان نشان مي‌دهند و گاه انكلاوهاي متاپليتي دارند. سرشت آنها كالك‌آلكالن و متاآلومين است و خاستگاه آذرين (I) دارند. از عنصرهاي LREE و LIL غني‌شدگي و از عنصرهاي HREE و HFS تهي‌شدگي نشان مي‌دهند. نبود آنومالي مشخص در عنصر يوروپيم، چه‌بسا نشان‌دهندة شرايط اكسيدان ماگماي سازندة آنهاست. روندهاي مشابه REE و نمودارهاي عنكبوتي اين دايك‌ها خاستگاه يكنواخت و همانند آنها را نشان مي‌دهد. نمودارهاي تكتونوماگمايي نشان‌دهندة وابستگي اين دايك‌ها به پهنه‌هاي فرورانشي است. برپاية نمودار Ta/Yb دربرابر Th/Yb گمان مي‌رود كه ماگماي سازندة اين دايك‌ها از گوة گوشته‌‌اي بالاي تختة فرورو كه معمولاً تحت‌تأثير سيال‌هاي آزادشده از تختة فرورو و عنصرهاي موجود در آن (مانند: سيليسيم، پتاسيم و سديم) قرار مي‌‌گيرند، چنين ماگماهايي را پديد مي‌آورند. پس پيدايش اين دايك‌ها همزمان با ماگماتيسم و فرورانش پوستة اقيانوسي نئوتتيس بين بلوك‌هاي لوت و افغان روي داده است.

The Mirabad dacitoid dykes exposed in the Sistan and Baluchestan province, Sistan suture zone and South of Zahedan city, near Mirabad village. These dykes, with mainly dacitoid in composition, are hosted by the Eocene flysch assemblages and the Cretaceous ophiolitic mélange. They are composed of plagioclase, quartz, hornblende and biotite minerals and the dominant texture is porphyry. The studied dykes have sharp boundary with host rocks and sometimes have metapelitic enclaves. They are calc-alkaline, meta-aluminous and I-type nature with LREE and LILE enrichment and HREE and HFSE depletion. Europium does not show any distinct anomaly reflecting the oxidation state of magma. The rocks under study have a common origin on the base of similar REE trends and spider diagram and are related to subduction environments on tectonomagmatic diagrams. Based on the Ta/Yb versus Th/Yb tectonomagmatic diagram, it is possibly that the parent magma derived from the mantle wedge above the subduction plate, which is usually affected by the fluids released from the subducted plate and their elements (including silica, potassium and sodium). The overall results indicate that the investigated dykes are synmagmatism occurred during subduction of Neothytean oceanic crust between the Lut and the Afghan blocks.