شاخصه‌هاي شناخت روايات تقيه سياسي

يكي از سياست‌هاي كاربردي ائمه عليهم السلام در زمينه حفظ تشيع واسلام تقيه است. تقيه دربرخورد با دولت و خليفه حاكم، تقيه سياسي ناميده مي‌شود و در بُعد گفتاري و از طرف اهلبيت عليهم السلام به روايات تقيه سياسي تعبير مي‌شود. اگرچه دررابطه با تقيه، اهداف و انواع آن پژوهش‌هايي انجام گرفته اما در رابطه با تقيه سياسي تعريف دقيق و ملاك هاي مشخص ارائه نشده است. شناخت ملاك‌هاي تقيه سياسي در بازشناسي ظهور كلام اهلبيت و مراد واقعي آنان نقش به‌سزايي ايفا مي‌كند. اين مقاله در پي پاسخ به اين سؤال است كه آيا براي روايات تقيه سياسي شاخصه‌هايي وجود دارد كه به وسيله آن بتوان روايات تقيه سياسي را از روايات ديگر تشخيص داد؟ نگارنده دراين پژوهش با بررسي‌هاي لغوي و روايي تعريف جامعي از تقيه سياسي ارائه داده و با مراجعه به متون روايي و منابع تاريخي شاخصه‌هايي از قبيل تصريح به تقيه‌اي بودن روايت، شرايط زماني صدور روايات، روايات مدح خلفا، مخالفت با عقايد مسلم شيعه، عنوان خاص در روايات و تخريب اصحاب معرفي كرده است. نتيجه بررسي حاضر اين است كه با شناخت تاريخي و شرايط سياسي زندگي اهلبيت عليهم السلام مي‌توان به ملاك‌هاي مشخصي براي تشخيص روايات تقيه‌اي سياسي دست يافت و در جهت الگوگيري از ائمه به آن‌ها تمسك كرد. ملاك‌ها و مستندات پيش‌گفته در مقاله بطور تفصيلي مورد بررسي قرارگرفته است.