زمين‌شناسي، سنگ‌شناسي و تحولات ماگمايي سنگ‌هاي آتشفشاني ائوسن در منطقه آق‌داغ، شمال خاوري ابهر

منطقۀ بررسي شده در بردارندۀ گدازه ها و سنگ هاي ولكانوكلاستيك با تركيب بازالتيك آندزيت، آندزيت، تراكي آندزيت، تراكيت، تراكي داسيت، داسيت و ريوليتايگنيمبريت hsj كه در پنج مرحله و در محيط آب دار تا خشكي فوران يافته اند. همۀ سري هاي آتشفشاني به وسيلۀ توده هاي نيمه عميق اسيدي جوان تر قطع شده اند. سنگ هاي آتشفشاني با تركيب حدواسطاسيدي، شواهد اختلاط و آميختگي ماگمايي را در خود ثبت كرده اند. در نمودار هاي تمايز ماگمايي، گدازه هاي بررسي شده، ويژگي هاي كالك آلكالن، كالك آلكالن پتاسيم بالا و شوشونيتي دارند. در نمودارهاي عنكبوتي، نمونه هاي بازيكحدواسط از الگوي كمان قاره اي و نمونه هاي اسيدي از الگوهاي ريوليت پرآلومينوس و پوستۀ بالايي تبعيت مي كنند. الگوهاي عناصر نادر خاكي و نمودارهاي عنكبوتي سنگ هاي آتشفشاني، غني شدگي از LREE و LILE در مقايسه با HREE و تهي شدگي واضح از HFSE (شامل Nb، Ta، Ti) را نشان مي دهند كه از ويژگي هاي مناطق فرورانش است. به دنبال برخورد پليت عربي با صفحه ايران و كوتاه شدگي البرز طي ائوسن و به دنبال آن پديدۀ ديلامينيشن ليتوسفر، گوشته ليتوسفري زيرقاره اي (SCLM) منطقه شروع به ذوب بخشي كرد. مذاب حاصل در پوستۀ بالايي تجمع يافته و حجره هاي ماگمايي كم عمق ايجاد كرد و ذوب بخشي پوستۀ بالايي ماگماي اسيدي را به وجود آورد. اختلاط و آميختگي ماگمايي نقش مهمي در ايجاد سنگ هاي آتشفشاني با تركيب بازيكحدواسط داشته است.