دين و معنويت در مدل سلامت زنان ايران:مدل فرمهر

مقدمه: دين و معنويت از جنبه هاي گوناگون با سلامت در ارتباط هستند. لذا شناسايي عوامل نشات گرفته از دين و معنويت، نحوه تاثيرگذاري و ارتباط آن با ساير عوامل موثر بر سلامت از مقوله هاي مهم و ضروري در اين مبحث است. اين مهم در تبيين و طراحي مدل سلامت زنان ايران (مدل فرمهر) كه توسط محققان گروه علمي سلامت زنان فرهنگستان علوم پزشكي جمهوري اسلامي ايران طراحي شده، لحاظ شده است. اين مقاله به بيان عوامل دين و معنويت و جايگاه آن در مدل فوق پرداخته است. مواد و روش ها: اين مطالعه از نوع كيفي بود. داده هاي حاصل از جستجوي مستندات مرتبط در طي 23 نشست تخصصي توسط گروه تحقيق مورد تحليل محتوي قرار گرفت. نتايج حاصل در طي 6 مصاحبه عميق و 8 جلسه بحث گروهي متمركز با 15 نفر از صاحب نظران و سياستگذاران كليدي حوزه سلامت مورد نظرخواهي و اصلاح قرار گرفت. يافته ها: نتايج مطالعه نشان داد باورها و اعتقادات ، ارزش ها ، اخلاق و سرمايه ديني معنوي در جامعه كه از جمله عوامل نشات گرفته از دين و معنويت فرد و جامعه هستند بر تمامي متغيرهاي موثر بر سلامت تاثير زيربنايي، زمينه ساز و همه جانبه دارند. بنابراين اين عوامل با نام دين و معنويت با تاكيد بر اسلام به عنوان محور زيربنايي در مدل فرمهر قرار گرفت. از ديگر عوامل متاثر از دين و معنويت رفتارهاي ديني و معنوي و شيوه تربيتي ديني و معنوي خانواده شناسايي شدند كه به ترتيب در لايه شيوه زندگي در سطح فردي و روابط خانوادگي در سطح خانوادگي مدل گروه بندي شدند. بحث و نتيجه گيري: طراحان مدل سلامت زنان فرمهر بر اين باورند كه مجموعه ويژگي هاي ياد شده بر درك و تفسير افراد از سلامت خود و ديگران، رفتارهاي سلامتي فرد، رفتارهاي تاثيرگزار بر سلامت در خانواده و جامعه و حتي سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي سلامت در مجموعه نظام سلامت نقش ايفا مي كنند.