طراحي و روان سنجي پرسشنامه تعيين كننده هاي انجام ماموگرافي

مقدمه: ماموگرافي، مؤثّرترين روش در شناسايي زودرس توده هاي سرطاني پستان در مرحله غير قابل لمس مي باشد. در مروري بر متون، فقط يك مطالعه در ايران به طراحي ابزار عوامل روانياجتماعي موثر بر انجام ماموگرافي در زنان ساكن تهران پرداخته است كه آن هم از رويكرد قياسي يا نظريه محور براي استخراج گويه ها استفاده كرده است. با توجه به اينكه موفقيت برنامه هاي غربالگري بسته به جمعيت هدف و نگرش آنها متفاوت مي باشد، پژوهشگر بر آن شد تا ابزار اختصاصي و جامعي بسته به نگرش و بستر فرهنگي اجتماعي خاص جامعه ايراني طراحي نمايد؛ لذا مطالعه حاضر با رويكرد استقرايي يا هنجارمحور در راستاي پر كردن خلاء دانش كاربردي موجود بر اساس ادراك زنان كشورمان طراحي گرديد. مواد و روش كار: نوع مطالعه، تركيبي اكتشافي متوالي است. براساس مفاهيم و تعاريف نظري و عملي مستخرج از طريق 21مصاحبه عميق نيمه ساختاريافته با 15مشاركت كننده در اروميه، گويه هاي مناسب و مرتبط با مفاهيم طراحي گرديد. يافته ها: مخزن اوليه شامل45 گويه بود كه بعد از روان سنجي صوري و محتوا به 44 گويه تقليل يافت. پرسشنامه داراي 7 عامل سازه ي باورها، دسترسي، آگاهي، راهنماي عمل، احساسات، خودمراقبتي و اولويت هاي زندگي مي باشد. اين 7 عامل در مجموع، 57/28 درصد واريانس را تبيين كردند. ده گويه به علت نداشتن بار عاملي مناسب حذف شدند و پرسشنامه با 34 گويه نهايي شد. ضريب آلفاي كرونباخ پرسشنامه، 0/78 و ضريب همبستگي درون گروهي در دو بار اندازه گيري به فاصله دو هفته، 0/91 بود. بحث و نتيجه گيري: ابزار طراحي شده يك ابزار جامع، اختصاصي و بومي معتبر و پايا درحيطه تعيين كننده هاي انجام ماموگرافي مي باشد كه مي تواند در راستاي طراحي مداخلات مناسب جهت بهبود عملكرد زنان در رابطه با غربالگري سرطان پستان موثر باشد.