تبيين ابعاد و مولفه هاي سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي: يك مطالعه داده بنياد

مقدمه: هر جامعه اي درجه اي از سواد رسانه اي در مورد سلامت دارد و رسانه ها بزرگترين آموزش دهنده به ويژه در حوزه سلامت در جوامع امروزي هستند. در اين ميان داشتن مهارت هاي تفكر انتقادي در تفسير و تحليل محتوي مربوط به سلامت در رسانه ها، ضروري است. در تحقيقات گذشته بر ضرورت آموزش سواد رسانه اي سلامت تاكيد شده است، و اعتقاد بر آن است كه نوجوانان بيشترين تاثير را در حوزه سلامت از رسانه ها متحمل مي شوند. لذا با توجه به اهميت موضوع نقش رسانه در سلامت نوجوانان و به منظور شناسايي مولفه هاي سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي، اين پژوهش كيفي با جمعيت هدف دانش آموزان مدارس دوره متوسطه شهر تهران انجام شد. مواد و روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه كيفي بود كه به روش داده بنياد انجام شد. مشاركت كنندگان در اين پژوهش شامل 12 نفر از افراد صاحب‌نظر در حوزه سواد رسانه اي و سواد سلامت بودند كه با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوري داده ها مصاحبه نيمه ساختار يافته بود. داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA2018 ، در سه مرحله كدگذاري باز، محوري و انتخابي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. اعتبار داده ها با استفاده از روش تاييدپذيري توسط مشاركت‌كنندگان صورت پذيرفت. يافته ها: بر اساس يافته هاي پژوهش، ابعاد و مولفه هاي سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي در 6 طبقه شامل توسعه سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي (پديده محوري) ، شرايط علّي ، شرايط زمينه اي ، راهبردها ، عوامل مداخله گر و پيامدها و نتايج شناسايي گرديدند. نتيجه گيري: لزوم توجه يكپارچه و سيستمي به همه ابعاد سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي الزامي بوده و باعث توسعه متوازن، هماهنگ، يكپارچه و اثربخش سلامت رسانه اي در مدارس مذكور است تا بتوان شاهد ارتقاء، شكوفايي و بلوغ مدارس متوسطه در حوزه سواد سلامت رسانه اي باشد.