نوستالژي در رباعيات خيام

نوستالژي يا غم غربت، همان حس دل تنگيو اندوه انسان‌ها نسبت به گذشته و آن چيزهايي است كه در زمان حاضر آنها را در دسترس خود نمي‌بينند. تغيير و تحوّل اوضاع و احوال سياسي، اجتماعي و عاطفي اين حس غريب غربت را در انسان‌ها بر مي‌انگيزد. نگرش بدبينانه و پوچ انگارانه به جهان هستي و به طور كلّي اندوه مرگ و فناپذيري انسان يكي از انواع نوستالژي است كه از آن به نوستالژي فلسفي تعبير مي‌شود. با اين حس نوستالژي فلسفي، انسان از گردش دنيا دل خوشي نداشته و حيات را پوچ و بي‌اساس مي‌بيند و پيوسته مرگ در نظرش نوعي تباهي به حساب مي‌آيد. اين نوع نگرش تقريباً در اشعار برخي از شعراي فارسي به خصوص در رباعيّات خيام بيشتر ديده مي‌شود. اندوه بودن يا نبودن؛ مرگ و زوال و پوچ انگاشتن جهان هستي از مؤلّفه‌هاي نوستالژيك فلسفي در شعر خيام به شمار مي‌رود. در اين مقاله با پژوهش در رباعيات خيام، غم مرگ و فناپذيري و نگرش بدبينانه به هستي در رباعيات او واكاوي شده است.