بررسي غلظت فلزات سنگين كروم و آرسنيك در رودخانه‌هاي حوضه سدهاي بافت و رابر

مقدمه: فلزات سنگين از عناصر سمي و پايدار در محيط هستند كه با ورود به منابع آبي نهايتاً وارد چرخه زيستي جانداران شده و اثرات نامطلوبي ايجاد مي نمايند. پژوهش حاضر جهت بررسي تغييرات غلظت فلزات سنگين كروم و آرسنيك در رودخانه هاي حوضه سد بافت و سد رابر كه بعضاً به مصرف شرب رسيده و يا به اين منظور پيش بيني شده اند، مي پردازد. روش: مطالعه حاضر از نوع توصيفي است كه از تابستان 1392 لغايت بهار سال 1393 انجام گرفت. طي بازديد ميداني 4 ايستگاه نمونه برداري از رودخانه هاي حوضه سدهاي بافت و رابر انتخاب شد. تعداد 1 نمونه مركب از رودخانه هاي مذكور و سدهاي بافت و رابر در نيمه هرماه برداشت شد. غلظت فلزات سنگين كروم و آرسنيك در رودخانه هاي (بافت، سلطاني) حوضه سد بافت، و رودخانه هاي (رابر، سرمشك، سيد مرتضي، رود در) حوضه سد رابر، به مدت 12 ماه اندازه گيري شد. غلظت كروم و آرسنيك با جذب اتمي كوره گرافيتي سنجش شد. داده ها با نرم افزار spss تجزيه وتحليل شد. يافته ها: ميانگين غلظت كروم در رودخانه هاي حوضه سد بافت به ترتيب 5/01 و 5/19 ppb و در رودخانه هاي حوضه سد رابر به ترتيب 5/44، 5/5، 5/42 و 5/45 ppb به دست آمد. ميانگين غلظت آرسنيك در رودخانه هاي حوضه سد بافت به ترتيب 16/52 و 11/71 ppb و در رودخانه هاي حوضه سد رابر به ترتيب 12/28، 13/6، 13/07 و 8/78 ppb حاصل شد. ميانگين غلظت كروم در سدهاي بافت و رابر به ترتيب 5/02 و 5/38 ppb و آرسنيك به ترتيب 23/53، 9/12 ppb به دست آمد. نتيجه گيري: بر اساس نتايج به دست آمده غلظت فلز كروم در ايستگاه هاي موردمطالعه از رهنمود سازمان جهاني بهداشت، حد مجاز استاندارد سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا و حد مجاز موسسه استاندارد تحقيقات صنعتي ايران كمتر بود. غلظت فلز آرسنيك از رهنمود سازمان جهاني بهداشت، حد مجاز استاندارد سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا و از حد مجاز موسسه استاندارد تحقيقات صنعتي ايران بيشتر بود. اين تفاوت ازنظر آماري معني دار بود (P 0.0001). با توجه به اهميت اين موضوع ضرورت دارد كه اين مسئله رسيدگي و در ارتباط با تقليل آن برنامه ريزي هاي لازم به عمل آيد.