رابطه تغييرات ارتفاع از سطح دريا و پهناي حلقه هاي رويشي جنس ارس در شمال استان كرمان

هدف اين مطالعه بررسي نقش ارتفاع از سطح دريا بر پهناي حلقه هاي رويشي درختان ارس است. جنس ارس (Juniperus) يكي از گونه هاي اصلي بوم سامانه هاي طبيعي جنگل هاي كوهستاني ايران به شمار مي رود. گسترش كوهستان هاي مرتفع در استان كرمان سبب شكل گيري رويشگاه هاي ارس شده است كه مي توانند براي مطالعات گاه شناسي مناسب باشند. با اين وجود بيشتر مطالعات گاه شناسي درختي در ايران مربوط به رويشگاه هاي زاگرس، البرز و جنگل هاي شمال كشور بوده و در استان كرمان پژوهشي انجام نگرفته است. پژوهش حاضر در ارتفاعات شمالي استان كرمان، بين سه شهرستان راور، زرند و كوهبنان انجام گرفت. در اين پژوهش تعداد 128 نمونه از 64 پايه درخت ارس در چهار رويشگاه ارس منطقه با استفاده از مته رويش سنج برداشت شد. اين چهار رويشگاه به نام هاي كوه گاو، بيدشيخ، رودكر و گلوبند شناخته مي شوند. اختلاف ارتفاع از سطح درياي محل نمونه برداري درختان در اين چهار رويشگاه به ترتيب 349، 401، 478 و 215 متر است. پس از آماده سازي نمونه ها و بالا بردن وضوح بصري آن ها، تعداد و پهناي حلقه ها به وسيله ميزكار LINTAB و نرم افزار TSAPWin با دقت 0.01 ميلي متر شمارش و اندازه گيري شد. تطابق زماني بين دو منحني رويشي هر درخت با نرم افزار TSAP انجام گرفت و نتايج آماره هاي GLK، CDI، GSL، CC و Tv مربوط به ارزيابي تطابق، كيفيت مطلوب تطابق زماني منحني هاي رويشي به دست آمده را براي بيشتر درختان نشان داد. ارتباط بين تغييرات ارتفاعي و متوسط پهناي حلقه ها با استفاده از ضرايب همبستگي پيرسون و اسپيرمن براي سه رويشگاه و كل درختان سنجيده شد. نتايج ضرايب پيرسون (رويشگاه كوه گاو 0.67، بيدشيخ 0.75، رودكر 0.59، كل درختان 0.45) و اسپيرمن (رويشگاه كوه گاو 0.70، بيدشيخ 0.79، رودكر 0.33، كل درختان 0.30)، نشان داد كه بين متغيرهاي ارتفاع و متوسط پهناي حلقه هاي رويشي در دو رويشگاه اول همبستگي منفي بالا و در رويشگاه سوم و همچنين كل درختان همبستگي منفي متوسط وجود دارد.