ارزيابي فعّاليت دافع حشره‌ي عصاره‌ي برگ درخت گردو بر روي پشه ي Culex pipiens در شرايط آزمايشگاهي

مقدمه: در سال هاي اخير، مصرف بيش از حدّ سموم علاوه بر ايجاد مخاطرات بهداشتي محيطي، احتمالاً باعث بروز مقاومت در حشرات نيز شده است؛ ازاين رو، يافتن يك روش ايمن، بادوام و اقتصادي در مبارزه با حشرات، ضروري است. استفاده از دوركننده ها، روش خوبي در پيشگيري از بيماري هاست. از اندام هاي مختلف درخت گردو (Juglans regia L) در طبّ سنّتي استفاده شده و از برگ آن اثرات ضدّ التهابي، ضدّ درد و آنتي اكسيداني گزارش شده است. هدف اين تحقيق، شناسايي و استفاده از گياهان بومي بي خطر در دفع حشرات است؛ به نحوي كه مسموميتي نيز در انسان ايجاد ننمايند. مواد و روش ها: در اين تحقيق تجربي آزمايشگاهي، برگ درخت گردو، از رويشگاه طبيعي ساري (گله كلا سفليكردخيل) جمع آوري و شناسايي شد و پس از خشك شدن، از آن عصاره گيري شد. سپس عصاره ي متانولي به دست آمده از آن با غلظت هاي مختلف بر روي پوست خوكچه ي هندي پخش شد. پس از گذشت 30 دقيقه از زمان تماس، تعداد گزش هاي پشه ي بالغ كولكس(Culex pipiens)در منطقه ي مورد نظر ثبت و مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. يافته ها: مقايسه ي ميانگين هاي مربوط به اثر دوركنندگي عصاره هاي برگ درخت گردو بر روي پشه ي كولكس نشان داد در غلظت هاي بالا، ميزان خون خواري در پشه ها كمتر است و اختلاف معناداري در غلظت هاي مختلف آن وجود دارد (0/001 =P.Value). بيشترين اثر دوركنندگي مربوط به غلظت mg/kg250 برابر 73/36% بوده است. نتيجه گيري: اثر عصاره هاي برگ درخت گردو بر روي پشه ي كولكس نشان داد با افزايش غلظت عصاره، ميزان دوركنندگي حشرات افزايش مي يابد. درمجموع غلظت ها، درصد اثربخشي در آزمايش هاي حيواني به اندازه ي 49.78% (ميانگين كل) بوده است؛ لذا پيشنهاد مي گردد از عصاره ي گياه جهت تهيه ي فرآورده اي براي پيشگيري از نيش پشه هاي شهري (كولكس) استفاده شود.