اتنوفارماكولوژي گياهان دارويي منطقه كنگان-عسلويه

زمينه: اتنوفارماكولوژي ابزاري است نيرومند كه با ايجاد فرصت براي همكاري ميان رشته اي و چند رشته اي و نيز كسب اطلاعات بسيار با ارزش در مورد گياهان دارويي به كار برده شده در فرهنگ هاي گوناگون، زمينه را جهت كشف داروهاي جديد فراهم مي سازد. هدف از اين پژوهش شناخت گياهان دارويي بوده است كه به صورت سنتي در منطقه كنگانعسلويه،كاربرد دارويي دارند. مواد و روش ها: داده هاي اتنوفارماكولوژيك گياهان دارويي از 20 نفر آگاه بومي منطقه كنگان عسلويه به صورت مصاحبه حضوري گرداوري شد و شاخص هاي فراواني ثبت نسبي (Relative Frequency of Citation) و شاخص اهميت فرهنگي (Cultural Importance Index) براي هر گياه دارويي محاسبه گرديد. يافته ها: به طور كلي 90 گونه گياه دارويي در منطقه كنگان عسلويه در استان بوشهر مربوط به 42 خانواده شناسايي گرديد. گياهان آويشن شيرازي (Zataria multiflora)، هلپه (Teucrium polium) مور تلخ (Salviamirzayanii)، بنه (Pistacia atlantica)، انزروت (Astragalus fasciculifolius)، سربرنجاسف (Achillea eriophora DC)، درمنه (Artemisia sieberi)، سنا (Cassia italica) گل زرد (Haplophyllum tuberculatum)، داراي بالاترين شاخص اهميت فرهنگي و نيز بالاترين فراواني ثبت نسبي را از خود نشان دادند. شايع ترين كاربرد دارويي گياهان به ترتيب براي بيماري هاي گوارشي، عفوني، پوستي، تنفسي و متابوليك به دست آمد. نتيجه گيري: تنوع گسترده اي از گياهان دارويي در منطقه ي كنگان عسلويه وجود دارد كه هر چند همان كاربردهاي درماني كه در طب سنتي ايران رايج است از آن ها انجام مي شود ولي مردم اين منطقه شماري از گياهان را براي درمان بيماري هايي به كار مي برند كه ويژه اين منطقه است. براي مثال استفاده از آويشن، هلپه، بنه، درمنه، جهت درد هاي شكمي ، گل زرد و بومادران جهت كوليك نوزادي، آويشن و مورتلخ، براي سرفه و سرماخوردگي، انزروت براي شكسته بندي، هلپه و درمنه براي ديابت و بيماري هاي التهابي، سنا جهت يبوست، بنه جهت سوختگي پاي بچه و گلو درد، گل زرد جهت سردرد و تقويت اعصاب و بومادران جهت زردي را مي توان برشمرد. پژوهش پيرامون اين گياهان دارويي مي تواند آغازگر راهي براي كشف داروهاي جديد در عرصه درمان باشد.