مقايسه تاثير آموزش به دو شيوه سنتي و مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي بر انجام تمرينات كگل در زنان ميانسال

زمينه و هدف: مطالعات انجام شده اثربخشي تمرينات كگل را در پيشگيري و درمان ضعف عضلات لگن و در نتيجه بي‫اختياري ادرار كه از مهمترين عوارض آن مي‫باشد اثبات كرده اند، اما هنوز بعنوان يك روش رايج توسط خانم‫ها بكار گرفته نمي‫شود. لذا استفاده از يك الگوي آموزشي جهت ترغيب گروه هدف به انجام مستمر اين تمرينات ضرورت دارد. هدف از انجام مطالعه حاضر مقايسه انجام تمرينات كگل بعنوان جزيي از رفتارهاي ارتقادهنده سلامت با استفاده از الگوي آموزشي اعتقاد بهداشتي در قياس با روش‫هاي سنتي آموزش مي‫باشد. روش كار: اين مطالعه از نوع كارآزمايي كنترل شده تصادفي بود كه بر روي 100 نفر از زنان ميانسال مراجعه كننده به مراكز جامع سلامت در شهر الوند در سال 1396 انجام شد، نمونه ها بصورت تخصيص تصادفي در دو گروه كنترل و مداخله تقسيم شدند؛ جهت گروه كنترل، نمونه ها از مراقبت‫هاي معمول بهره گرفتند و در گروه مداخله برنامه آموزشي بر پايه الگوي اعتقاد بهداشتي اجرا شد. مداخله آموزش طي 4 جلسه آموزشي سخنراني، پرسش و پاسخ، بحث گروهي و نمايش عملي اجرا شد. جهت هر دو گروه كنترل و مداخله، دو ماه بعد از اجراي برنامه آموزشي، مجدداً پرسشنامه تكميل شد و گروه مداخله علاوه بر پرسشنامه، چك ليست را نيز پس از دو ماه تحويل دادند. يافته ها: ميانگين نمره آگاهي در گروه آزمون قبل از مداخله 6.46 و بعد از مداخله 9.92 بود كه به طور معني‫داري نسبت به گروه كنترل (6.56 به 6.54) افزايش يافته بود (P 0.001). قبل از مداخله تنها 7 نفر با ورزش كگل آشنايي داشتند كه بعد از مداخله در گروه آزمون تمامي نمونه ها با اين تمرينات آشنايي كامل پيدا كردند. قبل از مداخله 10 درصد نمونه ها ورزش كگل را بدرستي و مرتب انجام مي‫دادند كه بعد از مداخله به 100 درصد رسيد، ولي در گروه كنترل تغييرات محسوس نبود. در مورد زيرمقياس‫هاي الگوي اعتقاد بهداشتي يعني حساسيت و شدت درك شده، منافع و موانع ، راهنماي عمل و خودكارآمدي قبل و بعد از مداخله درگروه آزمون با استفاده از تي زوجي اختلاف معني‫داري مشاهده شد ولي اين تغييرات براي گروه كنترل معني‫دار نبود. نتيجه گيري: آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي سبب ارتقاء ميزان انجام تمرينات ورزشي كگل در زنان ميانسال گرديد، لذا ضرورت دارد كه به مراقبين سلامت در مورد استفاده از الگوهاي تغيير رفتار آگاهي لازم داده شود.