نقدي بر كتاب «خاقاني شرواني نكته‌ها از گفته‌ها» نوشتۀ دكتر برات زنجاني

نوشتن شرح بر ديوان‌هاي شعري كار دشواري است و نياز به صرف وقت و دقّت بسيار دارد. شارح بايد با دنياي فكري و ذهني شاعر آشنايي كامل داشته باشد تا بتواند شرحي دقيق و مستوفي بنويسد؛ به عبارت ديگر، شارح بايد ارتباط بين محتواي كلام شاعر و بُعد فني و شيوۀ بيان او را بداند تا شرحي منقح به‌دست دهد. خاقاني از همان دست شاعراني است كه علاوه بر انديشيدن به محتواي كلام به جنبۀ فني و شيوۀ گفتن خود تأكيد مي‌ورزد. لذا، براي درك شعر او بايد به تكنيك-ها و ظرايف سخن وي توجّه كرد؛ در همين راستا بخش عمده‌اي از تحقيقات در مورد ديوان خاقاني از همان نخستين تحقيقات، به شرح ابيات و معني لغات اختصاص دارد. يكي از كتاب‌هايي كه در سال‌هاي اخير در عرصۀ خاقاني‌پژوهي منتشر شده؛ كتاب خاقاني شرواني نكته‌ها از گفته‌ها نوشتۀ استاد محترم دكتر برات زنجاني است. در جستار حاضر، برآنيم تا با وجود مزاياي كتاب، اشكالاتي را كه در شرح پاره‌اي از ابيات كتاب رخ داده است بيان كنيم. در بخش ابتدايي نقد كتاب حاضر به نقد و بررسي شكل ظاهري كتاب پرداخته‌ايم و در بخش دوم مقاله، كه بخش مهم جستار را دربر‌مي‌گيرد، بر اشكالات محتوايي كتاب متمركز شده‌ايم و لغزش‌هايي كه در شرح ابيات رخ داده است را واكاوي‌كرده‌ايم و در نهايت به برخي ابيات كه نيازمند تتميم و تكميل بود در حدّ ضرورت اشاره كرده‌ايم.