بررسي نقش پارامترهاي هيدرولوژيكي و هندسي حوزه بر شكل منحني تداوم جريان (مطالعه موردي: ناحيه خزري)

منحني تداوم جريان يك روش كلاسيك براي نمايش گرافيكي روابط بين فراواني و بزرگي جريان است. عوامل متعددي در شكل اين منحني و روند تغييرات آن نقش دارند كه از جمله آن ها مي توان به پارامترهاي اقليمي و فيزيوگرافيكي حوزه اشاره نمود. در اين پژوهش، روابط بين شكل منحني تداوم جريان و پارامترهاي فيزيكي حوزه مورد بررسي قرار گرفته است. تعداد 20 ايستگاه با آمار مناسب و دوره مشترك آماري 13851351 انتخاب شد. با استفاده از نقشه توپوگرافي با مقياس1:50000 و تعيين موقعيت ايستگاه ها، محدوده مورد پژوهش مشخص و پارامترهاي اوليه حوزه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي، استخراج شد. منحني تداوم جريان با استفاده از داده هاي روزانه جريان، ترسيم و با استفاده از برنامه نويسي در محيط برنامه نويسي MATLAB شيب اولين و آخرين نقطه عطف منحني به عنوان شاخص تغيير شكل منحني محاسبه شد. تجزيه عاملي انجام و عوامل مستقل تأثيرگذار بر شكل منحني مشخص شد. سپس همگني هيدرولوژيكي زيرحوزه ها بر اساس عوامل مستقل با استفاده از روش تحليل خوشه اي مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت، همبستگي ميزان درصدهاي عدم تجاوز منحني در نقطه عطف، با پارامترهاي هندسي و هيدرولوژيكي حوزه ها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه پارامترهاي محيط، مساحت، طول رودخانه اصلي، طول حوزه، زمان تمركز و ارتفاع متوسط حوزه، مهم ترين عوامل تأثيرگذار بر روي شكل منحني تداوم جريان در منطقه پژوهش مي باشند. تمامي شش پارامتر فوق داراي همبستگي مثبت با ضريب همبستگي حداقل 54/0 متعلق به ارتفاع متوسط و حداكثر 78/0 براي محيط حوزه با شاخص تغيير شكل منحني تداوم جريان مي باشند. پارامتر شيب متوسط حوزه و بارش متوسط سالانه به عنوان دومين عامل تأثيرگذار، داراي رابطه منفي با ضريب همبستگي 59/0 و 56/0 مي باشد.