بررسي شاخص فرسايندگي باران استان آذربايجان غربي براي تهيه نقشه هم‌فرساي بارندگي

فرسايندگي باران به عنوان يكي از مهم ترين عوامل تاثيرگذار بر فرسايش خاك مطرح است كه در قالب شاخص هايي بيان مي شود. اين پژوهش با هدف تعيين شاخص فرسايندگي مناسب در رابطه با تلفات خاك در كرت هاي استاندارد ايستگاه آبخوان داري پلدشت آذربايجان غربي انجام شد. پس از ثبت مقادير بارندگي در دوره هاي زماني معين، شاخص هاي مختلف بارندگي محاسبه و مناسب ترين آن براي منطقه انتخاب شد. شاخص انتخابي از طريق شاخص هاي در دسترس بارندگي نظير فورنيه اصلاح شده، بارندگي متوسط سالانه و حداكثر بارندگي روزانه در ايستگاه هاي فاقد آمار شدت باران استان محاسبه و بهترين روش برآورد شاخص بارندگي بدست آمد. براي تهيه نقشه شاخص هم فرساي بارندگي از روش هاي ميان يابي مبتني بر زمين آمار از طريق ارزيابي متقاطع استفاده شد. نتايج نشان داد مناسب ترين شاخص فرسايندگي باران مي باشد كه با شاخص فورنيه اصلاح شده در سطح 95 درصد اطمينان، همبستگي دارد. براساس رابطه بدست آمده شاخص فرسايندگي باران براي 17 ايستگاه باران سنجي استان برآورد شد. مقايسه روش هاي زمين آماري نشان داد با وجود آن كه مقدار خطاي روش كوكريجينگ نسبت به روش هاي عكس فاصله وزن دار، كريجينگ، اسپلاين به ميزان 57/10، 71/0، 6/4 و 67/0 درصد كاهش دارد. ولي به دليل عدم وجود ايستايي در داده هاي ، روش اسپلاين براي ميانيابي تغييرات مكاني شاخص فرسايندگي باران نسبت به ساير روش هاي ميانيابي مورد بررسي مناسب تر است. همچنين مقادير ساليانه اين شاخص در استان بين 200 تا 700 مگا ژول بر ميلي متر بر هكتار در ساعت بدست آمد. نقشه هم فرساي تهيه شده حاكي از وجود روند كاهشي شاخص فرسايندگي باران از غرب به شرق استان مي باشد.