مدل‌سازي و پيش‌بيني تراز آب زيرزميني با كاربرد مدل‌هاي سري زماني (مطالعه موردي: دشت‌هاي استان همدان)

با توجه به اتكاء بخش هاي كشاورزي، صنعت و شرب در استان همدان به منابع آب زيرزميني، مدل سازي و پيش بيني نوسانات تراز آب زيرزميني براي بهره برداري از اين منبع يك ضرورت اساسي است. مدل هاي سري زماني يكي از روش هاي قابل استفاده در اين زمينه است، كه با كاربرد اصولي و صحيح آن ها، در عين سادگي، پيش بيني هاي كوتاه مدت خوبي را به دست مي دهند. بدين منظور داده هاي خام چاه هاي مشاهداتي دشت هاي استان همدان تهيه شدند، كه پس از ويرايش و استفاده از چندضلعي تيسن، سري زماني تراز آب زيرزميني هر دشت تشكيل شد. آزمون منكندال وجود روند قطعي در تمام سري هاي زماني دشت هاي استان همدان را نشان داد، كه بدين ترتيب لازم شد با كسر جمله روند از سري هاي زماني تراز آب زيرزميني روندزدايي شود. سپس آزمون ريشه واحد براي بررسي مانايي سري هاي زماني انجام شد و با توجه به روش باكسجنكينز، مدل هاي ARIMA فصلي روي داده هاي نمونه برازش و مناسب ترين آن ها انتخاب شدند. سپس از مدل هاي ARIMA فصلي براي پيش بيني 12 ماهه استفاده شد كه پيش بيني هاي خارج از نمونه خوبي را به دست دادند. به طوري كه بين همه دشت هاي تحت مطالعه كمترين ضريب همبستگي پيرسون 93/0 و بيشترين جذر ميانگين مربع خطا 73/0 متر براي دشت همدانبهار به دست آمد. همچنين بهترين پيش بيني 12 ماهه در دشت كبودرآهنگ با مقدار ضريب همبستگي پيرسون 99/0 و جذر ميانگين مربع خطا 20/0 متر صورت گرفت.