اولويت بندي مكاني زهكشي زيرزميني در محدوده پروژه آبياري و زهكشي البرز

براي توليد نيازهاي غذايي جمعيت در حال رشد جهان، لازم است بهره وري آب كشاورزي افزايش يابد. بخش عمده اين افزايش بايد به واسطه سرمايه گذاري هاي مرتبط با بهبود عمليات هاي آبياري و زهكشي در اراضي كشاورزي موجود حاصل شود. هزينه بالاي اجراي طرح هاي زهكشي و محدوديت هاي مالي، اجراي اين طرح ها را با چالش روبرو مي كند؛ لذا به منظور استفاده بهينه از منابع مالي موجود، اولويت بندي مكاني اجرا، امري اجتناب ناپذير خواهد بود. در اين پژوهش اولويت بندي مكاني زهكشي زيرزميني در محدوده پروژه آبياري و زهكشي البرز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي مورد بررسي قرار گرفت. اولويت بندي بر مبناي داده هاي هدايت الكتريكي عصاره اشباع خاك و فاصله تا سطح ايستابي (عمق سطح ايستابي)، انجام شد. پس از تعيين حدود آستانه براي هر يك از عوامل مؤثر، مكان يابي انجام و نقشه هاي پهنه بندي استخراج شد. بعد از تركيب نقشه هاي پهنه بندي شده، نقشه اولويت اجراي زهكشي زيرزميني به دست آمد. براي انجام ميان يابي از ابزار آناليز زمين آمار نرم افزار ArcGIS استفاده شد. با توجه به نتايج، روش كريجينگ نتايج قابل قبولي را در در ميان يابي ارايه داد. پس از پهنه بندي موقعيت هاي با اولويت هاي مختلف براي زهكشي، مشخص شد مساحتي در حدود 10300 هكتار (حدود 55 % از مجموع اراضي) در اولويت هاي اول و دوم اجرا قرار گرفت. اين اراضي عموماً در نيمه شمالي محدوده در نزديكي درياي خزر بودند. مشكل اصلي در اين مناطق شوري، ماندابي بودن اراضي يا تلفيقي از اين دو عامل بود. با توجه به تأثير زهكشي بر بهبود عملكرد برنج به عنوان يكي از اصلي ترين محصولات محدوده مورد مطالعه، اجراي سيستم هاي زهكشي براي اولويت هاي بالا توصيه مي شود.