ارزيابي تنوع ژنتيكي برخي توده‌ هاي بومي گاودانه ايراني با استفاده از نشانگرهاي ريزماهواره

در اين پژوهش تنوع ژنتيكي بين 19 توده ي بومي گاودانه (Vicia ervilia L.) از استان هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، اردبيل و زنجان از طريق تنوع در توالي هاي تكراري كوتاه با استفاده از 18 جفت آغازگر ريزماهواره (SSR) مورد ارزيابي قرار گرفت. هشت جفت آغازگر SSR الگوي مناسب و قابل امتيازدهي توليد كردند. تعداد 27 آلل در مجموع هشت جايگاه ريزماهواره در توده هاي مورد بررسي رديابي شد به طوري كه مكان هاي ژني VE02، VE05، VE07، VE09 و VE19 با چهار آلل بيشترين و مكانهاي ژني VE14 و VE27 با دو آلل كمترين تعداد آلل را در بين نشانگرها نشان دادند. ميانگين هتروزيگوسيتي مشاهده شده 0435/0 برآورد گرديد. با توجه به آزمون كاي اسكور در هر مكان ژني نتيجه گيري شد كه توده هاي مورد مطالعه از تعادل هاردي واينبرگ تبعيت نمي كنند. ميانگين محتواي اطلاعات چند شكلي آغازگرها (PIC) 5363/0 برآورد گرديد و آغازگر VE02 بيشترين مقدار PIC (6934/0) و آغازگر VE27 كمترين مقدار PIC (1093/0) را نشان دادند. بيشترين فاصله ژنتيكي بين توده اردبيل (از استان اردبيل) با توده چومالو (از استان زنجان) و كمترين فاصله ژنتيكي بين توده هاي برازين (از استان آذربايجان شرقي) و خيارك (از استان اردبيل) مشاهده شد. روابط ژنتيكي بين توده هاي مورد ارزيابي با استفاده از تجزيه خوشه اي به روش UPGMA بر اساس فاصله ژنتيكي ني مورد بررسي قرار گرفت. آناليز خوشه اي، توده هاي بومي را به پنج گروه تقسيم كرد. نتايج اين پژوهش نشان دادند كه نشانگر مولكولي SSR در تشخيص چندشكلي و فاصله ژنتيكي ميان توده هاي بومي گاودانه مؤثر و كارآمد بوده و مي تواند به عنوان ابزار مناسبي در تجزيه و تحليل روابط ژنتيكي ميان توده هاي گاودانه، مورد استفاده قرار گيرد.