شناسايي آلل هاي موثر در سختي دانه ي ارقام مختلف گندم نان به كمك نشانگرهاي مولكولي

سختي دانه عامل اصلي طبقه بندي و استفاده از گندم است. گندم با بافت دانه سخت داراي ميزان پروتئين بيشتري بوده و گلوتن فشرده تري دارد و توليد نان با كيفيت مطلوب مي كند. گندم هاي نرم محتواي پروتئين كمتر و گلوتن ضعيف تر و سست تري دارند و كيفيت نان توليدي مرغوب نخواهد بود ولي براي توليد كيك و شيريني مناسب مي باشند. دو ژن Pina-D1 و Pinb-D1 نقش مهمي در بروز سختي دانه دارند. در اين تحقيق شناسايي آلل هاي كنترل كننده سختي دانه ارقام مختلف گندم نان توسط تكثير با آغازگرهاي آلل اختصاصي انجام گرفت. در مكان ژني PinaD1، آلل هاي PinaD1a و Pina-D1b به ترتيب در 64 درصد و 36 درصد از ارقام مشاهده شد. اما، در مكان ژني Pinb-D1، 90 درصد از ارقام داراي آلل Pinb-D1a و 10 درصد از ارقام داراي آلل Pinb-D1b بودند. سختي ارقام توسط دستگاه اينفراماتيك نيز اندازه گيري شد. اعداد كمتر از 50 براي گندم هاي نرم و اعداد بيشتر از 50 براي گندم هاي سخت در نظر گرفته شد. اين مطالعه مشخص كرد، ارقامي كه از نظر ژنوتيپي سختي و نرمي را نشان دادند، با نتايج حاصل از دستگاه اينفراماتيك مطابقت داشتند. نتايج حاصل از تجزيه همبستگي صفات، همبستگي مثبت و معني داري رابين صفت سختي دانه با درصد پروتئين دانه و عدد زلني نشان داد. نتايج تجزيه ارتباطي بين صفت و نشانگر نشان داد كه آلل Pina-D1b بيشترين اثر را در سختي دانه داشت. در تجزيه رگرسيون گام به گام براي بررسي رابطه صفات و نشانگر، مكان ژني Pina وارد مدل شد و صفات حجم نان، سختي دانه و جذب آب متغيرهاي وابسته به اين نشانگر بودند. اطلاعات به دست آمده از اين تحقيق مي تواند به نژادگران را در تعيين خصوصيت ارقام مختلف گندم و گزينش كارآمد والدين در برنامه هاي اصلاحي آتي گزينش از طريق نشانگر ياري نمايد.