شناسايي نشانگر RAPD پيوسته با صفات مورفولوژيك و تعيين ساختار جمعيت در ارقام كتان زراعي (Linum usitatissimum L.)

Linum بزرگترين جنس از خانواده Linaceae مي باشد كه نزديك به 230 گونه دارد. اين گياه از لحاظ توليد فيبر به عنوان سومين گياه زراعي در جهان تلقي مي شود.به منظور شناسايي نشانگرهاي مرتبط با صفات ارتفاع بوته، وزن كپسول در بوته، وزن ساقه فرعي، تعداد كپسول ساقه هاي فرعي، تعداد كپسول ساقه اصلي، طول ساقه اصلي، طول ساقه فرعي، وزن هزار دانه، شمار كپسول در بوته، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي و شاخص برداشت در ارقام مختلف كتان زراعي، از نشانگرهاي RAPD استفاده شد. 13 آغازگر مورد استفاده، 169 مكان در 10 رقم كتان زراعي توليد كردند. ميانگين تعداد مكان ها 13 مكان براي هر آغازگر بدست آمد. ميانگين ميزان اطلاعات چند شكل (PIC) براي آغازگرها 16/0 و از 05/0 (OPA03) تا 29/0 (OPD03) متغير نشان داد. تجزيه خوشه اي بر اساس نشانگر RAPD به روش NeihbourJoining و ضريب Number of difference، ارقام را به دو گروه منتسب كرد، كه با توزيع و گروه بندي جغرافيايي ارقام مورد مطالعه تطابق داشت. در ضمن نتايج حاصل از تجزيه خوشه اي در تجزيه به مولفه هاي اصلي نيز تأييد شد. ميزان 2=K براي گروه بندي دندروگرام در بررسي ساختار جمعيت با استفاده از مدل بيزي بدست آمد. براي شناسايي نشانگرهاي مثبت مرتبط با صفات مورفولوژيك، تجزيه رگرسيون گام به گام بين داده هاي مولكولي به عنوان متغيرهاي مستقل و صفات مورفولوژيك به عنوان متغيرهاي وابسته انجام گرفت. آغازگرهاي OPD03 و OPD05 با هر دو صفت وزن هزار دانه و تعداد ساقه فرعي مرتبط بودند. با توجه به اينكه همه مكان هاي مورد مطالعه بجز OPB04 روي صفات مورد مطالعه موثر بودند، بنابراين احتمال دارد بتوان از اين مكان ها همراه با اطلاعات مربوط به صفات مورفولوژيك در اصلاح كتان جهت شناسايي والدين مناسب براي تهيه جمعيت هاي در حال تفرق و توليد ارقام هيبريد استفاده كرد.