بررسي و نقش روابط عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در به‌نژادي گندم (Triticum aestivum L.)

تعيين روابط بين عملكرد دانه و اجزاي آن در گندم نان جهت توليد پايدار اهميت اساسي دارد. جهت تعيين صفات كليدي مؤثر بر عملكرد دانه و همچنين بررسي اثرات مستقيم و غيرمستقيم بين عملكرد دانه با اجزاء آن، تحقيق حاضر در طي سال هاي زراعي 1388-1385 با 94 لاين دبل هاپلوئيد، والدين و 5 رقم بومي ايراني درآزمايش در قالب طرح لاتيس سه گانه در مزرعه اجرا گرديد. نتايج، نشان دهنده همبستگي مثبت و معني دار بين عملكرد دانه با صفات: تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت، تعداد پنجه بارور و عرض برگ پرچم و نيز همبستگي منفي بالا بين عملكرد و تعداد پنجه كل، ارتفاع بوته و تعداد گره بود. نتايج تجزيه ضرايب مسير (عليت)، نيز نشان دهنده اثرات مستقيم قوي و معني دار صفات وابسته به عملكرد همانند شاخص برداشت (27/0) و وزن صد دانه (09/0) بر عملكرد دانه بود. با توجه به يك نواختي جامعه دبل هاپلوئيد، نتايج اين بررسي نشان مي دهد كه ويژگي هايي مانند شاخص برداشت، وزن صددانه، طول سنبله، تعداد پنجه بارور، طول و عرض برگ پرچم را مي توان به عنوان معيارهايي گزينشي جهت بهبود و افزايش عملكرد دانه در گندم نان در كارهاي به نژادي معرفي نمود.