بررسي تنوع ژنتيكي، وراثت پذيري و پيشرفت ژنتيكي صفات مورفولوژيكي، اجزاي عملكرد و عملكرد دانه در ژنوتيپ هاي مختلف نخود (Cicer arietinum)

نخود به عنوان سومين حبوبات مهم جهان نه تنها منبع مهمي براي تغذيه محسوب مي گردد بلكه با افزودن نيتروژن باعث افزايش حاصل خيزي خاك مي شود. اين مطالعه با هدف بررسي تنوع از طريق تخمين ضريب تغييرات فنوتيپي و ژنوتيپي، وراثت پذيري و پيشرفت ژنتيكي مورد انتظار صفات كمي در نخود انجام شد. ژنوتيپ ها در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار كاشته شدند. نتايج تجزيه به مولفه هاي اصلي نشان داد كه 4 مولفه اول تقريباً 80% تنوع ژنوتيپ ها را براي صفات بررسي شده توجيه كردند. در تجزيه كلاستر با روش ward، ژنوتيپ ها در 3 گروه قرار گرفتند و بالاترين فاصله ژنتيكي بين كلاستر 2 و 3 مشاهده شد. مشخص شد كه صفت تعداد بذر در غلاف بالاترين ضريب تغييرات ژنوتيپي و فنوتيپي دارد. بالاترين وراثت پذيري براي تعداد غلاف بارور (0/86)، عملكرد بذر (0/84) و وزن صد دانه (0/84) مشاهده شد در حالي كه بالاترين مقدار وراثت پذيري به همراه بيشترين مقدار پيشرفت ژنتيكي براي صفت عملكرد بيولوژيكي مشاهده شد لذا عملكرد بيولوژيكي مي تواند مهم ترين معيار براي انتخاب لاين هاي والديني در برنامه هاي اصلاحي محسوب گردد. همچنين با توجه به بالاترين فاصله ژنتيكي بين كلاستر 2 و 3 مي توان از ژنوتيپ هاي اين دو كلاستر براي دورگ گيري در جهت توليد واريته هاي اصلاح شده استفاده كرد.