ارزيابي و گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي اصلاحي چغندرقند در شرايط نرمال و تنش خشكي با استفاده از روش‌هاي چند متغيره آماري

براي رتبه‌بندي و گروه‌بندي فول سيب‌ها و هيبريدهاي مختلف حاصل از برنامه‌هاي اصلاحي چغندرقند در دو شرايط خشكي و نرمال، آزمايش‌هاي جداگانه‌اي در سال زراعي 1396 در ايستگاه تحقيقات مهندس مطهري كرج انجام شد. بر اين اساس 17 فول سيب و 28 هيبريد مختلف به همراه شاهدهاي مقاوم و حساس به تنش‌هاي محيطي ازنظر صفات عملكردي، كيفي و فيزيولوژيكي مختلف در آزمايش‌هاي جداگانه در دو شرايط خشكي و نرمال موردبررسي قرار گرفتند. نتايج رتبه‌بندي نشان داد كه فول‌سيب‌هاي 1، 2، 4 و شاهدهاي 18، 22 و 25 در شرايط خشكي و فول سيب 16 و شاهدهاي 18 و 22 در شرايط نرمال نسبت به بقيه فول سيب‌ها برتر هستند. تجزيه خوشه‌اي فول سيب‌ها و هيبريدهاي موردمطالعه و ارقام شاهد را در 2 گروه قرار داد. گروه‌بندي فول سيب‌ها در دو محيط تا حدود زيادي مشابه بود. ولي در هيبريدها تطابق بالايي بين گروه‌بندي دو محيط مشاهده نشد. بر اساس تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي در شرايط تنش فول‌سيب‌هاي 3، 4، 5، 9 و 14 و در شرايط نرمال فول‌سيب‌هاي 10، 18، 16، 1، 2، 6 و 8 ازنظر صفات عملكردي بهتر بودند. در هيبريدها، در شرايط تنش هيبريدهاي 7، 10، 20، 5 و 11 تا حدودي ازنظر صفات عملكردي ريشه و قند بهتر بودند. در مقابل در شرايط نرمال، هيبريدهاي 2، 17، 6، 25، 7، 9، 21، 27، 4، 13، 19 و شاهد 30 تا حدودي ازنظر صفات عملكردي ضعيف تر ولي ازنظر صفات سطح برگ و محتواي نسبي آب برگ برتر بودند.