مطالعه برخي از پاسخهاي مورفولوژيكي گياه استويا (Stevia rebaudiana Bertoni) به اثرات القاگر كيتوزان در شرايط شوري

شوري خاك يكي از مهم ترين تنش‌هاي غيرزيستي مي‌باشد كه آثار منفي بر رشد و توليد گياهان از جمله گياهان ارزشمند دارويي نظير گياه استويا دارد. از اين رو، هدف از اين تحقيق، ارزيابي برهمكنش القاگر كيتوزان در چهار سطح (صفر، 0.2، 0.4 و 0.6 درصد) با شوري در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 ميلي‌مولار كلريد سديم) بر روي برخي صفات مورفولوژيكي گياه استويا به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاٌ تصادفي با سه تكرار در سال 96-95 در مؤسسه آموزش عالي غيرانتفاعي سنا بود. صفات مورد اندازه گيري شامل وزن تر، خشك ريشه و اندام هوايي، تعداد ميانگره، تعداد برگ، ارتفاع گياه، شاخص سطح برگ (LAI)، ميزان رشد نسبي برگ (RLGR) و نسبت سطح برگ (LAR) بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه تنش شوري بر صفات ارتفاع گياه، تعداد برگ، تعداد ميانگره، وزن تر و خشك اندام‌هاي هوايي و ريشه، شاخص سطح برگ، نرخ رشد نسبي برگ و نسبت سطح برگ به طور معني‌داري تأثير داشت. اما، برهمكنش كيتوزان و شوري سبب بهبود صفات مورد نظر گرديد. براي مثال، افزايش تعداد ميانگره در تيمار Ch2S2 (0.4 گرم بر ليتر كيتوزان100 ميلي‌مولار شوري)، افزايش تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشك ريشه، وزن تر و خشك اندام هوايي، طول ريشه در تيمار Ch1S3 (0.2 گرم بر ليتر كيتوزان150 ميلي مولار شوري)، افزايش ارتفاع بوته در تيمار Ch2S2 (0.4 گرم بر ليتر كيتوزان و 100 ميلي مولار شوري) و تيمار Ch1S3 (0.2 گرم بر ليتر كيتوزان و 150 ميلي مولار شوري) مشاهده گرديد. علاوه بر آن، تيمار Ch1S2 (0.2 گرم بر ليتر كيتوزان100 ميلي‌مولار شوري)، تيمار Ch2S3 (0.4گرم بر ليتر كيتوزان150 ميلي‌مولار شوري) و تيمار Ch3S3 ( 0.6 گرم بر ليتر كيتوزان150 ميلي‌مولار شوري) روي LAR و تيمار Ch1S3 (0.2 گرم بر ليتر كيتوزان150 ميلي‌مولار شوري) روي RLGR افزايش معني‌دار نشان دادند. در اين راستا، يافته‌هاي اين پژوهش مي‌تواند اطلاعات مفيدي در ارتباط با تغيير صفات مورفولوژيك گياه دارويي استويا در شرايط تنش شوري به القاگر كيتوزان را ارائه دهد تا با تقويت اين صفات بتوان از اين گياه در برابر شرايط تنش محافظت كرد.