گروه بندي ژنوتيپ هاي پيشرفته گندم بهاره تحت شرايط بدون تنش و تنش خشكي

به منظور گروه بندي ژنوتيپ هاي پيشرفته گندم بهاره، 28 ژنوتيپ گندم به صورت دو آزمايش جداگانه تحت شرايط بدون تنش و تنش خشكي (با قطع آبياري در مرحله ظهور 50% سنبله هاي هر واحد آزمايشي) و طي دو سال زراعي 96-95 و 97-96 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه واريانس مركب داده هاي حاصل از ارزيابي صفات نشان داد كه بين ژنوتيپ هاي مورد مطالعه از نظر كليه صفات در سطح احتمال 1% اختلاف معني داري وجود داشت. برهمكنش ژنوتيپ × شرايط آبياري از نظر صفات عملكرد دانه، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته و شاخص برداشت در سطح احتمال 5% و براي صفات وزن هزاردانه و بيوماس در سطح احتمال 1% معني دار بود و نشان داد كه ژنوتيپ هاي مورد مطالعه در شرايط مختلف آبياري واكنش هاي متفاوتي از نظر اين صفات داشتند. براي صفات تعداد سنبله، طول سنبله و طول پدانكل اين برهمكنش غيرمعني دار بود. در تجزيه خوشه اي ژنوتيپ هاي مورد مطالعه بر اساس كليه صفات مورد ارزيابي در هر دو شرايط آبياري، در دو گروه قرار گرفتند كه نتايج حاصل از تابع تشخيص نيز اين گروه بندي ها را تائيد كرد. در شرايط بدون تنش خشكي گروه اول شامل ژنوتيپ هاي دريا، شيرودي، ERWYT-94-4، روشن، ERWYT94-7، URBWYT94-2 و URBWYT94-4 بود كه از نظر تمامي صفات به غير از شاخص برداشت ميانگين بالاتري از ميانگين كل داشتند. در شرايط تنش خشكي گروه دوم كه شامل ژنوتيپ هاي دريا، شيرودي، آفتاب، URBWYT94-3، ERWYT94-4، URBWYT94-6، روشن، ERWYT94-7، URBWYT94-7، URBWYT94-8، URBWYT94-9، URBWYT94-10، URBWYT94-2 و URBWYT94-4 بود، از نظر تمامي صفات ميانگين بالاتري از ميانگين كل داشتند. بهترين ژنوتيپ ها از نظر هر دو تجزيه خوشه اي تحت هر دو شرايط تنش خشكي و بدون تنش خشكي ژنوتيپ هاي دريا، شيرودي، روشن، URBWYT94-2، URBWYT94-4،ERWYT94-4 و ERWYT94-7 بودند.