تحليل محتوايي شكوائيه‌ها‌ در شعر دورۀ مشروطه با تأكيد بر اشعار ميرزادۀ عشقي

ادبيات و بويژه شعر دوران مشروطيت، غالباً از نوع ادبيات اجتماعي‌سياسي، و تصويرگر رنج‌هاي جامعه در برهه‌اي پرشتاب و حساس از تاريخ ايران است. شاعر مشروطه زبان اجتماع و بيانگر دردهاي ايشان است. اين مصايب، خواه از سوي اهل قدرت و حكومت باشد يا بيرون از آن، در شعر مشروطه بازتاب و نمودي برجسته و گسترده دارد. عمده‌ترين رسالت شعر مشروطه همراهي با مردم به قصدِ روشنگري و بيدارگري، نشان دادن اعتراض و خشم عليه ستمگران، و به عبارت دقيق‌تر مبارزه با استبداد درون و استعمار بيرون است. شكوائيه شعري است پرخاشگر و برخاسته از عاطفۀ خشم و بيانگر انزجار و اعتراض شاعر نسبت به آنچه كه منطبق با آرمان‌هاي او نيست يا برضدّ نگرش‌ها و اهداف اوست. ميرزاده عشقي در كنار هيجان پرشور و غليان عاطفۀ حساس، چنان دلير و ظلم‌ستيز است كه سرانجام سوداي دست‌يابي به رسالت و آرمانش به بهاي جان او و حذف وي از گردونۀ استبدادستيزي مي‌انجامد. در اين نوشتار با مطالعه، بررسي و تحليل مضامين شكوائيات و ديدگاه هاي او و نظر اطرافيان و آيندگان برآنيم تا نشان دهيم اين شاعر متعهّد چگونه و با چه كساني در مي‌افتد، عليه چه كساني اعتراض مي‌كند، و چرا و چگونه وي را از صحنۀ مبارزه كنار مي‌زنند. امري كه براي يافتن نقش شعر و ادبيات مشروطه و همچنين ارزش و اهميت شاعران دورۀ مشروطه بايسته و سودمند است.