تشكيل و تكامل خاك هاي رخنمون شده مناطق باستاني كنارصندل و دقيانوس در شهر جيرفت، استان كرمان

خاك ها به عنوان اجزاي مهمي از مكان هاي باستاني تشخيص داده مي شوند و عموما به عنوان نشان گرهاي چينه شناسي مورد استفاده قرار مي گيرند. هدف از اين مطالعه، بررسي ميكرومورفولوژي و كاني شناسي رس بخشي از مكان هاي باستاني دقيانوس و گورستان هاي باستاني كنارصندل (بستر قديم و جديد هليل رود) و تركيب اطلاعات به دست آمده در زمينه خاك شناسي و باستان شناسي و نيز هم پوشاني مناسب اطلاعات به منظور شناخت بهتر وقايع گذشته مي باشد. به همين منظور تعداد سه خاك رخ در نقاط باستاني منطقه حفر شد و پس از نمونه برداري از اعماق مختلف، آزمايش هاي فيزيكي و شيميايي، ميكرومورفولوژي و كاني شناسي رسي روي آنها انجام گرفت. در بررسي نتايج كاني شناسي رس، وجود كاني هاي كائولينيت، ايليت، كلريت، اسمكتيت و پالي گورسكيت تأييد شد. نتايج ميكرومورفولوژي، حضور نوعي فسيل جلبك كاروفيت كه نشان دهنده محيط آب شيرين تا لب شور در عصر دونين تا حال حاضر مي باشد را در خاك رخ دقيانوس نشان داد. هم چنين بررسي مقاطع نازك، وجود بلورهاي گچ عدسي شكل و به صورت صفحات درهم قفل شده در خاك رخ هاي كنار صندل، به ويژه بستر جديد هليل رود و عدم وجود گچ در خاك رخ دقيانوس را تأييد كردند. اين موضوع مي تواند به دليل تأثيرپذيري منطقه كنار صندل از سازندهاي نئوژن و گچي بالادست و رژيم بالارونده آب زيرزميني باشد. وجود پوشش هاي قوي رس و كلسيت در اطراف حفرات، به ترتيب نشان گر شرايط تكامل بالاتر در خاك رخ دقيانوس و بستر جديد هليل رود بود. احتمالا به دليل تأثيرات هليل رود بر بستر قديم خود در طي زمان هاي طولاني، تكامل پايين تر اين خاك رخ در منطقه مشاهده شد. نتايج رده بندي خاك در منطقه باستاني دقيانوس، وجود افق آرجيليك كه نشان دهنده بيشتر بودن رطوبت قابل دسترس در گذشته است را اثبات نمود.