كليدواژه :
حديقة‌الحقيقه , سنائي غزنوي , تصحيح متن , تلفّظ‌هاي كهن , شعر كهن فارسي , درست‌خواني
چكيده فارسي :
تصحيح و شرح حديقة‌الحقيقه دشواري‌هاي بسياري را در بر دارد. هم بايد بر ويژگي‌هاي محتوايي متن مسلّط بود و هم بر ويژگي‌هاي زباني و لفظي آن. در ويراست تازۀ اين متنِ مهم آشفتگي‌ها و كاستي‌هاي فراواني به چشم مي‌خورد كه با توجّه به خود متن و قواعد كهن شعر فارسي در مقالۀ پيش رو به اصلاح برخي از آن ها پرداخته‌ام. در بسياري از بيت‌ها وزن دچار اختلال شدهاست. حركت‌گذاري برخي از بيت‌ها نادرست است. بسياري از بيت‌ها بد خوانده شدهاست و اين بدخواني در شرح نيز بازتاب يافته‌است. قافيه‌هاي برخي از بيت‌ها اشكال دارد. دو مصحّح اين ويراست كه از تشخيص صورت‌هاي درست بازمانده‌اند برخي از اين اشكالات قافيه‌اي را مربوط به سبك شاعري سنائي دانسته‌اند امّا اغلب چنين نيست و با توجّه به اصول شعر كهن فارسي و آگاهي‌هاي مربوط به تاريخ زبان مي‌توان صورت درست برخي از بيت‌ها را يافت و به تحليل درستي از چگونگي قافيه‌پردازي در آنها دست يافت. در اين مقاله بر جنبۀ سخنوري سنائي تأكيد ويژه‌اي شدهاست و با سند و استدلال آشكار گرديده‌است كه اغلب اشكالات قافيه و وزن حديقه از اشتباه كاتبان و مصحّحان سرچشمه گرفته‌است و نبايد آنها را نمودهايي از سبك شعر سنايي به شمار آورد.
چكيده لاتين :
Editing and describing of Hadigha of Sana'i have many difficulties. The undertaker of such a difficult work should dominate the content features of the text, as well as its linguistic and verbal characteristics. In the new edition of this text, there are a lot of mistakes that some of them are corrected in this study, with regard to the text and the principles of the classical Persian verse. Unfortunately, in the new edition of the Hadigha, many mistakes have been made. The meter of many distiches has been disturbed. A lot of the editing symbols are false and need to be reviewed. Many distiches are read falsly and this bad reading has been reflected in the description part. Rhymes of some distiches are false and should be corrected. Two editors of this edition who have missed out the correction of a lot of the distiches, have correlated the bad rhymes to the style of the poetry of the poet, but this is often not the case, and according to the principles of the classical Persian poetry and knowledge of the history of the language, it is possible to achieve a better edition of the Hadigha and a more accurate analysis of the rhymes of this text. In the present article the poetical aspect of Sana'i is especially emphasized and giving evidence and reasoning, has been shown that the most mistakes are stem from the errors of the scribes and the editors, not from the stylistic features of the poems of Sana'i.
Key-words
The Hadigha of sana'I, Sana'i of Ghazna, editing of the classical Persian texts, the old persian pronunciations, Persian classical poetry, correct reading.
