اثر ميوه‌ي زغال ‌اخته (Cornus mas L.) بر قند خون، انسولين و هيستوپاتولوژي پانكراس در موش‌هاي صحرايي ديابتي شده با آلوكسان

مقدمه: ديابت نوعي اختلال مزمن در متابوليسم كربوهيدرات، چربي و پروتئين است كه مشخصه‌ي آن افزايش قند خون ‌مي‌باشد. زغال‌‌اخته يكي از گياهان دارويي است كه به طور سنتي براي درمان ديابت و عوارض آن در كشورهاي آسيايي استفاده شده و حاوي مقادير زيادي از آنتوسيانين‌ها است. در اين مطالعه خاصيت ضد ديابت زغال‌اخته بر موش‌هاي صحرايي ديابتي شده با آلوكسان در مقايسه با گلي‌بن كلاميد به عنوان داروي مرجع مورد بررسي قرار گرفت. روش‌ها: در اين مطالعه 32 موش صحرايي نر بالغ نژاد ويستار به طور تصادفي در 4 گروه هشت‌تايي تقسيم شدند: 1- غير ديابتي، 2- ديابتي شده (شاهد ديابتي)، 3- ابتدا ديابتي شده و سپس داروي گلي‌بن كلاميد را با دوز 0.6 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن دريافت كردند و 4- ديابتي شده و سپس به مدت 4 هفته ميوه‌ي زغال‌‌اخته را با دوز 2 گرم در روز دريافت ‌كردند. ديابت با يك بار تزريق درون صفاقي آلوكسان به ميزان 120 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن در موش‌هاي صحرايي ايجاد شد. يافته‌ها: نتايج حاكي از آن بود كه درمان با زغال‌اخته موجب كاهش معني‌دار در ميانگين گلوكز و افزايش ميانگين انسولين نسبت به گروه شاهد ديابتي گرديد. بررسي‌هاي بافت شناسي نمونه‌هاي پانكراس مؤيد اين نتايج بود. مصرف ميوه‌ي زغال‌اخته موجب افزايش ميانگين قطر جزاير لانگرهانس نسبت به گروه شاهد ديابتي گرديد (0.05 P). نتيجه‌گيري: طبق نتايج به دست آمده، چنين استنباط مي‌شود كه مصرف ميوه‌ي زغال‌اخته داراي آثار هيپوگليسميك بوده است و مي‌تواند سبب بهبود تغييرات بافتي پانكراس در جريان بيماري ديابت گردد كه شايد اين اثرات به خاطر وجود آنتوسيانين‌ها و ساير تركيبات آنتي‌اكسيداني موجود در ميوه باشد.