طراحي و بررسي كارايي ابزار مخصوص سنجش كيفيت زندگي وابسته به سلامت در سالمندان

مقدمه: پيشرفت‌هاي پزشكي و بهداشتي باعث كاهش مرگ و مير و افزايش نسبي طول عمر انسان‌ها شده و جمعيت جهان و ايران به سوي كهن‌سالي رو به حركت است. كيفيت زندگي وابسته به سلامت، به دليل قابليت آن در توانايي فرد در انجام وظايف روزمره‌ي زندگي، احساس سلامتي عمومي و تأثير عوامل مختلف جسمي، رواني، اجتماعي و اقتصادي در آن از اهميت والايي برخوردار مي‌باشد. جهت مداخله در كيفيت زندگي وابسته به سلامت و اصلاح آن، نيازمند ابزار سنجش كيفيت زندگي هستيم. روش‌ها: اين مطالعه‌ي تركيبي جهت ابزارسازي در شهر اصفهان انجام شد. پس از بررسي پرسش‌نامه‌هاي مشابه و مصاحبه با سالمندان و كارشناسان خبره، بانك سؤالات تهيه و پرسش‌نامه‌ي اوليه ساخته شد و با ويرايش و كاهش تعداد، نهايي گرديد. سپس انواع مختلف روايي آن با پرسش‌گري از 174 سالمند سالم و 56 سالمند بيمار، كه به طور آسان انتخاب شدند، محاسبه گرديد؛ پايايي دروني توسط ضريب آلفاي كرونباخ و پايايي بروني با انجام آزمون- بازآزمون بر روي 20 سالمند با نمونه‌گيري آسان تعيين شد. براي كاهش داده‌ها از فاكتور آناليز، روش مؤلفه‌هاي اصلي استفاده گرديد. يافته‌ها: پرسش‌نامه‌ي سنجش كيفيت زندگي وابسته به سلامت در سالمندان داراي 4 سؤال در حيطه‌ي وضعيت سلامت جسماني و فعاليت‌هاي روزانه، 7 سؤال در حيطه‌ي وضعيت سلامت روان، 2 سؤال در حيطه‌ي وضعيت سلامت اجتماعي و ارتباطات بين فردي و 2 سؤال در حيطه‌ي وضعيت اقتصادي طراحي شد. روايي محتوايي، صوري و ساختاري (همگرا و افتراقي) آن تأييد و ضريب آلفاي كرونباخ برابر 72.3 درصد محاسبه شد. نتيجه‌گيري: اين ابزار با توجه به خلاصه بودن، تعداد كم سؤالات، سادگي جملات و همچنين روايي و پايايي مناسب، قابل استفاده در جمعيت سالمندان بوده، مي‌تواند جهت سنجش كيفيت زندگي و ريزي سلامت آن‌ها به كار گرفته شود.