بررسي اثر ضد خارش و ترميم‌دهنده‌ي پماد حاوي اسانس گياهان نعناع، اوكاليپتوس، ميخك و دارچين در انواع اگزماي پوستي

مقدمه: اگزما يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي پوستي است. اين بيماري به علت ظهور باليني خاص و اتيولوژي نامشخص تاكنون درمان‌هاي متعددي را به خود جلب كرده است كه متأسفانه كارآيي لازم را نداشته‌اند. ارائه‌ي يك داروي مناسب موضعي كه بتواند خارش و همچنين آسيب‌هاي پوستي به وجود آمده را ترميم بخشد يك موفقيت درماني محسوب مي‌شود. استفاده از اسانس‌هاي گياهي كه هم اكنون در غرب توجهات فراواني را به خود جلب نموده است به عنوان يك درمان طبيعي جديد گامي در جهت احياي طب سنتي است. با بهره‌گيري از منابع قديم و جديد و با توجه به مواد مؤثر در كاهش علايم اين بيماري اقدام به تهيه‌ي پمادي مركب از اسانس‌هاي گياهي گرديد. اسانس‌هاي گياهان نعناع (Mentha piperit)، اوكاليپتوس (Eucaliptus globules)، ميخك (Eugenia caryophilatha) و دارچين (Cinnamomum ceylanicom) انتخاب شدند و همراه با غلظت‌هاي متفاوتي از منتول و كامفر جهت افزايش نفوذ پوستي و اثر ضد خارش وارد پايه‌ي پماد گرديد. از آن جايي كه اسانس‌ها در پايه‌هاي هيدروكربني حلاليت خوب و پايداري عالي نشان مي‌دهند و همچنين قدرت پوشانندگي بالاي اين مواد از اين پايه در تهيه‌ي پماد استفاده شد. پماد تهيه شده‌ از لحاظ خصوصيات فيزيكي، رواني و پايداري خوبي را ارائه داد. از بين پايه‌هاي هيدروكربني كه در ساخت پماد به كار گرفته شد تركيبي از پارافين مايع و جامد بهترين فرم پايه را به دست داد و در نهايت تركيب پارافين مايع 27 درصد و پارافين جامد 35 درصد به عنوان پايه به كار رفت. روش‌ها: بررسي باليني بر روي 110 بيمار انجام گرفت كه 50 نفر از آنان بيماراني بودند كه پماد گياهي دريافت كرده بودند. يافته‌ها: نتايج حاصل از بررسي نشان داد كه پماد گياهي در 66 درصد موارد بهبودي كامل و 18 درصد بهبودي نسبي ايجاد كرد. اين پماد در مقايسه با دارونما 13 درصد و در مقايسه با درمان‌هاي معمول 43.3 درصد بهبودي كامل ايجاد كرد كه يك موفقيت محسوب مي‌شود. از محسنات پماد گياهي فوق كاهش سريع و پايدار خارش و همچنين طول درمان كوتاه آن بود. بهبودي كامل در اكثر مواردي كه پماد جواب‌دهي خوب داشت ظرف يك هفته و در بعضي موارد در دو هفته حاصل ‌شد. در 20 درصد افراد مصرف‌كننده‌ي پماد عوارض خفيفي مثل سوزش و قرمزي مشاهده شد كه موقت و گذرا بود. نتيجه‌گيري: در راستاي تهيه‌ي غلظت‌هاي مناسب از مواد مؤثره‌ي گياهي تغييراتي در جهت افزايش نفوذ پذيري، كاهش سريع‌تر خارش، ترميم پوست و همچنين كاهش تحريكات ناشي از مواد محرك پوست موجود در اسانس انجام گرفت. در بررسي كه بر روي بهبودي حاصل بر روي انواع اگزما انجام گرفت مشاهده شد كه پماد فوق‌الذكر بر روي انواع مزمن اگزما بيشترين تأثير را داشت. از سوي ديگر به نظر مي‌رسد پماد گياهي فوق در انواع اگزوژن اثربخشي كمتري نسبت به اگزماي اندوژن نشان مي‌دهد.