عملكرد حرفه‎اي داروسازان در تجويز داروهاي بدون نسخه براي درخواست‌كنندگان مشاوره‌ي دارويي در زمينه‌ي سرفه، اسهال و چاقي

مقدمه: بيماران به طور معمول داروهاي بدون نسخه را براي بيماري‌هاي مختلف از داروساز درخواست مي‌كنند. چگونگي ارزيابي شرايط بيمار توسط داروساز و رويكرد وي در درمان بيمار با استفاده از داروهاي بدون نسخه از اهداف اصلي اين مطالعه بود. روش‌ها: در اين مطالعه‌ي توصيفي و مقطعي، سناريوهاي سرفه، اسهال و چاقي بر اساس پرسشنامه‌هاي دريافتي از 61 داروساز انتخاب شدند. سناريوها با تعيين سؤال‌هاي مهم از جمله سؤال كليدي از طريق منابع علمي و نظرات گروهي از متخصصين طراحي شدند. متعاقب آن از ليست داروخانه‌هاي شهر اصفهان 210 داروخانه به طور تصادفي براي اين سه سناريو انتخاب و آناليز نهايي بر روي 151 مراجعه در 127 داروخانه‌ي شهري انجام شد. بررسي عملكرد داروساز شامل تعداد و نوع سؤال‌هاي پرسيده شده و توصيه‌ي مناسب يا نامناسب انجام ‌شده بر اساس دو ديدگاه سخت‌گيرانه و ملايم انجام گرديد. همچنين تأثير جنس و مؤسس بودن يا نبودن داروساز بر مدت زمان مشاوره ارزيابي شد. يافته‌ها: ميانگين مدت مشاوره توسط مسؤولين فني زن (1/86 ± 2/130 ثانيه) بود كه به طور معني‌داري بيشتر از مردان (4/72 ± 6/98 ثانيه) بود (01/0 = (P. سؤال كليدي در سناريوهاي سرفه، اسهال و چاقي به ترتيب توسط 29 نفر (55 درصد)، 45 نفر (87 درصد) و صفر نفر (0 درصد) از داروسازان پرسيده شد كه منجر به 25 (47 درصد)، 10 (19 درصد) و 8 (17 درصد) توصيه‌‌ي مناسب بر اساس ديدگاه ملايم گرديد. نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان مي‌دهد كه با وجود پرسيدن سؤال كليدي توسط اكثر داروسازان، توصيه‌ي مناسب نهايي ضعيفي صورت گرفته است. براي بهبود عملكرد داروسازان بازنگري در اهداف و برنامه‌هاي آموزشي دوران تحصيل و بررسي چگونگي تجويز داروهاي بدون نسخه در سمينارهاي آموزش مداوم داروسازان پيشنهاد مي‌شود.