ارزيابي اهداف و عملكرد بانكداري اسلامي در ايران و ساير كشورهاي اسلامي

سيستم پولي و بانكي در اقتصاد هر جامعه اي مانند رگ هاي بدن، نقش حياتي در جريان درست و مورد نياز پول در اقتصاد دارد. از اين رو در علم اقتصاد و هم چنين در دين اسلام توجه ويژه به اين بخش شده است. اهداف سيستم پولي و بانكي اسلام را مي توان در متون اصلي و چارچوب مديريت اجتماعي اين دين جستجو كرد. در اين مقاله ابتدا، اهداف مهم بانكداري اسلامي از متون موثق ديني و هم چنين نتايج پژوهش هاي پيشين استخراج گرديده است. در مرحله بعدي شاخص هاي قابل اندازه گيري كه در سطح بين المللي منتشر مي شود، براي اين اهداف معرفي شده است. بعد از مشخص شدن شاخص هاي بانكداري اسلامي، به بررسي وضعيت آن ها در ايران پرداخت شده و هم چنين با ساير كشورهاي اسلامي منتخب مقايسه شده است. اين بررسي نشان مي دهد كه متأسفانه كشورهاي اسلامي با اهداف مطرح شده در سيستم پولي جامعه اسلامي (مانند سهولت دسترسي به وام، دسترسي به خدمات مالي، نرخ بهره بانكي و غيره) فاصله زيادي دارند و حتي وضعيت به مراتب بدتري نسبت به كشورهاي غيراسلامي دارند. متاسفانه بر پايه شاخص هاي بررسي شده، كشور ايران در مقايسه با ساير كشورهاي اسلامي وضعيت بدتري دارد و اين نيازمند بررسي و علت يابي دقيق موضوع است كه در پايان به واكاوي دلايل اصلي ضعف در اين شاخص ها پرداخته شده است. وجود رانت ها و فساد، تورم، ضعف بخش مولد اقتصاد و عدم شفافيت در اقتصاد از جمله اين دلايل است.